Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 2016

Μια συνάντηση με τη συγγραφέα Φιλομήλα Λαπατά!

  
Με την συγγραφέα Φιλομήλα Λαπατά συναντηθήκαμε στην Κατερίνη με την ευκαιρία της παρουσίασης του καινούριου της βιβλίου στο βιβλιοπωλείο ΝΕΣΤΩΡ. Για το βιβλίο μίλησε η φιλόλογος Ειρήνη Παξιμαδάκη. Η συζήτησή μας ήταν απολαυστική και άκρως ενδιαφέρουσα.


Πείτε μας  λίγα λόγια για το καινούριο σας μυθιστόρημα;

«Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ» αποτελεί το πρώτο ΑΥΤΟΤΕΛΕΣ μυθιστόρημα μιας καινούργιας σειράς με υπέρτιτλο «ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ». Πρόκειται για μια ιστορική μυθιστορηματική σειρά από γυναίκες Ελληνίδες, μέσα από τη ζωή και τις περιπέτειες των οποίων δίνω την «τοιχογραφία» των τελευταίων διακοσίων χρόνων της ιστορίας μας. Η σειρά δεν είναι διδακτική. Είναι μυθιστορηματική και ατμοσφαιρική. Πολλά από τα πρόσωπα στα οποία αναφέρομαι έχουν υπάρξει στο παρελθόν, στην Αθήνα των δυο τελευταίων αιώνων, και έχουν σημαδέψει με τις ζωές τους (όχι κατ’ ανάγκη επώνυμες) την ιστορία και την ταυτότητα της πόλης. «Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ», πρώτο μυθιστόρημα της σειράς, αναφέρεται στην προεπαναστατική περίοδο της Ελλάδας, αρχίζει από το 1790 και ολοκληρώνεται το 1838. Σκοπός μου ήταν και είναι (για τα επόμενα μυθιστορήματα της σειράς) να καταγράψω το πολιτιστικό και πολιτισμικό στοιχείο της Ελλάδας γενικότερα, μέσα από την καθημερινή ζωή των κατοίκων της Αθήνας.

Είναι εσφαλμένη η εντύπωση ότι οι γυναίκες παίζουν σημαντικό ρόλο στα βιβλία σας; Γιατί ναι; Γιατί όχι;

Οι γυναίκες παίζουν σημαντικότατο ρόλο σε όλα τα βιβλία μου (επτά τον αριθμό), δίχως να αδικώ τους άντρες πρωταγωνιστές σε ρόλο και σημασία. Το αντίθετο: εγώ τους λατρεύω τους άντρες! Συνηθίζω όμως να γράφω για ό,τι γνωρίζω καλύτερα. Όπως καταλαβαίνετε, ως γυναίκα γνωρίζω πολύ καλά την ψυχολογία του φύλου μου.

Η συγγραφή είναι μοναχική εργασία ή δεν είναι; Τι έχετε κερδίσει ή τι έχετε χάσει όλα αυτά τα χρόνια που γράφετε;

Η συγγραφή είναι μοναχικότατη εργασία! Τις περιόδους που ασχολούμαι με το γράψιμο ενός μυθιστορήματος «κατεβάζω ρολά», απομονώνομαι, ζω με τους ήρωές μου. Δεν νιώθω να έχω χάσει τίποτα όλα αυτά τα χρόνια που ασχολούμαι με το γράψιμο. Αντίθετα έχω κερδίσει επίγνωση. Έχω γίνει καλύτερος άνθρωπος. Η συγγραφή είναι περίοδος δημιουργικότατη για εμένα. Μοναξιάς ναι, αλλά δεν παραπονούμαι. Την επιζητώ, θα έλεγα. Την καλωσορίζω στην καθημερινότητά μου. Με σπρώχνει να συγκεντρωθώ στον εαυτό μου, καθώς κάνω στροφή προς το κέντρο της ύπαρξής μου. Ένα είδος αυτογνωσίας, η οποία με βοηθάει να εξετάζω και πολλές φορές να αναθεωρώ τις επιλογές μου.
Στα μυθιστορήματά σας υπάρχει μια Ελλάδα από το παρελθόν. Πόσο μπορεί να συγκριθεί ο Έλληνας του τότε, με τον Έλληνα του σήμερα;

Ο τρόπος ζωής, οι κοινωνικοί κανόνες, οι επιστημονικές επιτεύξεις, η θέση της γυναίκας, ο ρόλος της στην κοινωνία, αλλά και στην οικογένεια, έχουν αλλάξει. Έχουν ακολουθήσει την εξέλιξη της εποχής. Δυστυχώς, όμως πολύ λίγα έχουν αλλάξει στην νοοτροπία του Έλληνα. Οι Έλληνες είχαν από τα προεπαναστατικά χρόνια λατρεία προς τις θεωρίες συνομωσίας και πάντα τη νοοτροπία του θύματος. Δυστυχώς αυτές οι πεποιθήσεις και η ανάλογη συμπεριφορά που τις συνοδεύει συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.


Η προγονολατρεία του Έλληνα πόσο βοήθησε να ανακαλύψουμε τον εαυτό μας;

Βοήθησε στην αρχή στο να συνειδητοποιήσει ο Έλληνας τη μεγάλη σημασία της συνεισφοράς του στον πολιτισμό. Δεν είχε επίγνωση, δεν είχε ιδέα της ταυτότητάς του. Δυο αιώνες πριν, ελάχιστοι Έλληνες, οι σπουδαγμένοι κατά κανόνα, και ιδίως εκείνοι του Εξωτερικού, είχαν συνείδηση της σημασίας της Ελλάδας για τον παγκόσμιο πολιτισμό. Να φανταστείτε πως αμέσως μετά την Επανάσταση του 1821, όταν η Ελλάδα έγινε κράτος και η Αθήνα πρωτεύουσα της χώρας και άρχισε η ανοικοδόμησή της, οι κάτοικοι έσπαγαν κυριολεκτικά τα αρχαία απομεινάρια (και από αυτά υπήρχαν σπαρμένα παντού στην Αττική) για να τα χρησιμοποιήσουν ως οικοδομικό υλικό για τα σπίτια τους. Και ευτυχώς που άρχισαν, εν τω μεταξύ, να καταφθάνουν ξένοι αρχαιολόγοι στην Αθήνα, για ανασκαφές και για να σχεδιάσουν τα απομεινάρια του αρχαίου κάλλους, και έτσι κατάφεραν να περισώσουν όσα πρόλαβαν.  Αλλά, ο Έλληνας, δυστυχώς, έμεινε «κολλημένος» σ’ εκείνο το σημείο της αρχαίας δόξας. Η μετέπειτα πορεία του είναι απογοητευτική.

Υπήρξε παιδεία στην Ελλάδα τέτοια ώστε να επηρεάσει τη σκέψη του Έλληνα, να αλλάξει πραγματικά τη ζωή του, τις θεωρίες του;

Από το αποτέλεσμα της νεότερης ιστορίας του, δεν το νομίζω. Ειδικά τα τελευταία χρόνια. Υπήρξαν και υπάρχουν, βέβαια, φωτισμένοι Έλληνες, αλλά είναι μειονότητα.

Με τη συγγραφή “ζείτε” μια Ελλάδα που πέρασε, για την οποία ο πολύς κόσμος δηλώνει άγνοια εκ των πραγμάτων διότι η Ιστορία δεν ήταν ποτέ το αγαπημένο του θέμα. Μια Ελλάδα που προσπάθησε στην πορεία να σταθεί στα πόδια της. Τα κατάφερε εν τέλει;

Αν αναλογισθούμε ότι ένα μικρό χωριό στους πρόποδες της Ακρόπολης κατάφερε μέσα σε λιγότερο από δυο αιώνες να γίνει μια από τις πιο σπουδαίες (ιστορικά και πολιτισμικά) πρωτεύουσες της Ευρώπης, θα έλεγα ναι, τα κατάφερε η Ελλάδα, με βοήθεια πάντα, να σταθεί στα πόδια της.

Σήμερα ο συγγραφέας έχει “αντικαταστήσει” τους ηθοποιούς και γενικότερα τους καλλιτέχνες. Τι θέλω να πω. Σήμερα ο αναγνώστης θέλει να γνωρίσει από κοντά τον συγγραφέα, να μάθει για αυτόν, να γνωρίζει ίσως λεπτομέρειες από τη ζωή του, γίνεται φαν του. Κάτι που γινόταν πριν δεκαετίες με τους καλλιτέχνες. Γιατί λέτε έγινε αυτή η “αντικατάσταση”; Σήμερα ο συγγραφέας είναι αυτός που παρέχει το όνειρο;

Ο συγγραφέας με τα κείμενά του και τα μυθιστορήματά του «μπαίνει» μέσα στα σπίτια οποιαδήποτε ώρα και στιγμή. Δίνει τη δυνατότητα στους αναγνώστες και βιβλιόφιλους να χρησιμοποιήσουν τη φαντασία τους, αντί να «χάψουν» αφιλτράριστο αυτό που τους προσφέρει καταιγιστικά η τηλεόραση. Οι αναγνώστες θεωρούν τον συγγραφέα δικό τους άνθρωπο, με παρόμοια πάθη τα οποία εκείνος μπορεί, λόγω ταλέντου, και εκφράζει στο χαρτί. Τα βιβλία «ανοίγουν» τη σκέψη, μας ταξιδεύουν, εξασκούν τη φαντασία μας, μας βοηθούν να δούμε με άλλα «μάτια» τη ζωή, μας βοηθούν μέσα από τους ήρωές τους και τις ιστορίες τους να επανεξετάσουμε τον εαυτό μας, τις πράξεις μας, τις δικές μας επιλογές και, πολλές φορές, να αποδεχτούμε δύσκολα γεγονότα που μας έρχονται ως «μεγάλοι δάσκαλοι» στη ζωή μας. Αυτό κάνουν τα βιβλία και η ανάγνωση. Ίσως αυτό να είναι και το «όνειρο» που παρέχουν.

Είναι ένας συγγραφέας ένα ιδιαίτερο άτομο; Σε τι διαφέρει; Είναι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας;

Ιδιαίτερο μόνο γιατί μπορεί να εκφράζεται γραπτώς. Κατά τη γνώμη μου ο συγγραφέας είναι άνθρωπος της διπλανής πόρτας, με πάθη, χαρές, στενοχώριες, προβληματισμούς, όπως και ο καθένας μας δηλαδή, μόνο που εκείνος έχει το ταλέντο να βάζει όλα αυτά που τον απασχολούν (κοινά για όλους) σιωπηλά πάνω στο χαρτί.

Σας έχει τύχει όταν γράφετε να “εκνευριστείτε” με κάποιον ήρωά σας; Αν ναι, γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό; Πόσο χάρτινους θεωρείτε τους ήρωές σας;

Πολλές φορές μου έχει τύχει αυτό. Ειδικά στο μυθιστόρημά μου «Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ» συνέβη επανειλημμένως. Έγραφα, βλέπετε, για χαρακτήρες αντίθετους από το δικό μου, γιατί εγώ, παρόλα τα δύσκολα που έχω ζήσει, δεν ένιωσα ποτέ θύμα της ζωής ή των διαφόρων καταστάσεων, όπως κάποιοι από τους ήρωες του μυθιστορήματός μου. Να σας δώσω όμως και ένα άλλο παράδειγμα: Στο μυθιστόρημά μου «ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΛΕΞΕΙΣ» έδωσα αυθόρμητα στην αρχή ένα δύσκολο τέλος. Δύσκολο αλλά εξαιρετικό. Κατόπιν, σκεπτόμενη τους αναγνώστες, θέλησα να το αλλάξω. Να το «ελαφρύνω» κατά κάποιον τρόπο. Προσπάθησα επτά φορές! Στάθηκε αδύνατο. Σαν οι δυο πρωταγωνίστριές μου να είχαν κάνει «κατάληψη» του μυαλού μου και του χεριού μου και δεν μου το επέτρεπαν.  Επέστρεψα στην  πρωταρχική μου απόφαση και έδωσα το τέλος που είχα αυθόρμητα επιλέξει. Δεν είναι χάρτινοι οι ήρωές μου. Τους συλλαμβάνω στο νου μου, τους κυοφορώ όσο χρόνο χρειασθεί για να ολοκληρωθούν ως προσωπικότητες και κατόπιν τους «γεννάω» πάνω στο χαρτί. Είναι απόλυτα αληθινοί, με σάρκα και οστά!  

Η ανάγνωση λογοτεχνικών έργων είναι μια απόδραση από την πραγματικότητα. Πόσο μας βοηθά αυτό να αντιμετωπίσουμε την άγρια πραγματικότητα;  Μήπως ένας “γυάλινος κόσμος” είναι το ζητούμενο; Είμαστε αδύναμοι και θέλουμε να αποδράσουμε;

Δεν νομίζω ότι το ζητούμενο είναι ένας «γυάλινος κόσμος». Το ζητούμενο είναι η επίγνωση. Η ανάγνωση λογοτεχνικών έργων είναι μια προσπάθεια κατανόησης του εαυτού μας μέσα από τους χαρακτήρες και τις ζωές των πρωταγωνιστών των βιβλίων. Είναι μια ευκαιρία, που βέβαια δεν γνωρίζω πόσοι από τους αναγνώστες την αντιλαμβάνονται έτσι, για αυτοκριτική! Η ανάγνωση, όπως και η μουσική, αλλάζουν και σώζουν ζωές!


Γράφετε καθημερινά; Ακόμη κι όταν ταλαιπωρείστε συναισθηματικά; Μπορείτε να είστε κάθε μέρα σε εγρήγορση έμπνευσης; Αλήθεια, τι μπορεί να είναι αυτό που αποκαλούμε έμπνευση;

Δεν γράφω καθημερινά. Δεν είμαι πάντα σε εγρήγορση έμπνευσης. Όταν όμως βρίσκομαι σε περίοδο συγγραφής, γυρίζω προς το κέντρο της ύπαρξής μου και ακολουθώ περίεργα ωράρια, ανάλογα πάντα με την ανάγκη μου να βάλω στο χαρτί τις ιδέες μου. Οι συγκεκριμένες περίοδοι συγγραφείς είναι εξαιρετικά μοναχικές για μένα.

 Ένας επίδοξος συγγραφέας πως μπορεί να είναι σίγουρος ότι μπορεί να γίνει συγγραφέας, ότι το έχει δηλαδή;

Δεν υπάρχει καμία σιγουριά στη συγγραφή. Υπάρχουν αμέτρητοι αστάθμητοι παράγοντες. Ποιότητα κειμένων, σωστή επιλογή εκδότη, πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές συγκυρίες. Και βέβαια στην Ελλάδα, πλην μετρημένων στα δάχτυλα εξαιρέσεων, η συγγραφή δεν είναι βιοποριστικό επάγγελμα. Στο Εξωτερικό είναι διαφορετικά τα πράγματα. Στη χώρα μας, στατιστικά, μόνο το 20% των Ελλήνων διαβάζει συστηματικά.

Τα μαθήματα δημιουργικής γραφής μπορούν να δημιουργήσουν συγγραφείς;

Υπάρχουν γενικοί κανόνες γραφής, και καλό είναι να τους γνωρίζουν όσοι θέλουν να ασχοληθούν με τη συγγραφή, αλλά και όχι μόνο. Τα μαθήματα βοηθούν στο να μπορεί κάποιος να εκφραστεί καλά στο γραπτό λόγο. Δεν μπορούν όμως ποτέ από μόνα τους να σε κάνουν συγγραφέα, εάν δεν έχεις το ταλέντο.  

Υπάρχει μια μεγάλη μερίδα αναγνωστών που έχει “καταβροχθίσει” δεκάδες, εκατοντάδες τόμους που “υποστηρίζει” ότι μπορεί να γράψει. Τι είναι αυτό που τον κάνει να νιώθει έτσι;

Το γεγονός ότι διαβάζοντας τις ξένες ιστορίες, ταυτίζεται με τους ήρωές τους τόσο πολύ (συνήθως εκφράζουν αλήθειες τις οποίες ο αναγνώστης έχει νιώσει στο πετσί του), ώστε νομίζει πως μπορεί να γράψει και εκείνος τις δικές του και να είναι το ίδιο επιτυχείς όπως αυτές των άλλων συγγραφέων. Πόσοι όμως από αυτούς τους αναγνώστες τελικά το επιχειρούν; Εννοώ από τα λόγια να περάσουν στα έργα.

Σας ευχαριστώ πολύ για την ενδιαφέρουσα συζήτηση.

Και εγώ σας ευχαριστώ πολύ για τις πρωτότυπες ερωτήσεις.

Να είστε καλά! Σας εύχομαι ακόμη περισσότερες λογοτεχνικές διαδρομές.










από τη στήλη ΒΙΒΛΙΟ 
των εφημερίδων
ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ
ΘΑΡΡΟΣ | ΚΟΖΑΝΗ

Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2016

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ. ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ


- Δηλαδή θα έχουμε εμείς την αποκλειστικότητα! 
- Είδες τύχη; Ρε, δεν είναι δυνατόν, άμα έχεις την τύχη με το μέρος σου δεν πάνε να χτυπιούνται οι άλλοι, δεν καταφέρνουν τίποτα, τίποτα σου λέω!
- Δεν λέω, να τους φροντίσουμε, να τους ταΐσουμε, όλο και κάτι θα βρούμε, αλλά αυτό που γίνεται είναι άνω ποταμών, μη σου πω εξωφρενικό!
- Μόνο εξωφρενικό; Δείχνει ξεκάθαρα την εικόνα των φίλων μας Ευρωπαίων που πέρα από αυτούς… Μόνο το εαυτούλη τους. Και μετά σου λέει πολιτισμένος! Έτσι είναι ο πολιτισμός ρε φίλε; Καλύπτεσαι πίσω από τον πολιτισμό που σου δώσαμε εμείς, ναι ρε, αυτός ο πολιτισμός σας, δικός μας είναι, μας τον χρωστάτε, αλλά τελικά δεν σας αξίζει, ποτέ δεν σας άξιζε.
Και ας μην ήταν πάντα οι Έλληνες να φυλάνε Θερμοπύλες και θα σας έλεγα εγώ πως και τι θα ήσασταν τώρα. Ακόμη πάνω στα δέντρα θα ήσασταν, άντε και μερικοί από κάτω! Να είστε καλά ρε! Που έχετε τους Έλληνες και σας φυλάνε την ηρεμία σας και δεν σας ακουμπάει τίποτα! Μα τίποτα! Δεν αξίζετε ούτε την λέξη Ευρώπη, ούτε να θεωρείστε Ευρωπαίοι! Διότι άλλα σας δώσαμε, αλλιώς τα καταλάβατε, αλλιώς τα χρησιμοποιείται, αλλιώς τα εκμεταλλεύεστε.
Έχετε δίκιο, φταίμε κι εμείς. Ένα φταίξιμο το έχουμε και δεν το έχουμε καταλάβει ακόμη. Πρέπει να το παραδεχτούμε, αλλά λίγο δύσκολο το βλέπω. Διότι τόσους αιώνες εμείς ήμασταν που φυλλούσαμε Θερμοπύλες στην Ευρώπη για να μπορείτε να καμαρώνετε σήμερα για τα επιτεύγματά σας.
Ας είχαμε μυαλό, και ας καταλαβαίναμε κάθε φορά τι μαγείρευαν και τι μαγειρεύουν και τα τρώμε σούμπιτο αμάσητα σαν πεινασμένοι ηλίθιοι. Καλά κάνουν ρε, και μας δουλεύουν, διότι ξέρουν τι κάνουν. Ξέρουν που θέλουν να χτυπήσουν για να μας αφανίσουν, να απαλλαγούν από μας. Διότι σου λέει, τώρα πια δεν είστε χρήσιμοι, όσο ζουμί θέλαμε να ξεζουμίσουμε το πήραμε. Το υπόλοιπο μπορούμε να το πάρουμε και μόνοι μας. Έτσι όπως σας φτιάξαμε τα υπόλοιπα είναι εύκολα, σας έχουμε στο χέρι και δεν μπορεί να κουνηθεί φτερό! Ούτε καν μύγα να κουνηθεί χωρίς τις εντολές τις δικές μας!
- Πες κι άλλα μ’ αρέσεις! Μια χαρά τα λες!
- Εσύ, πόσο μια χαρά τ’ ακούς;

Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2016

Μαϊλίς ντε Κερανγκάλ | Γέφυρα Ζωής | Εκδόσεις Καλέντης


Μαϊλίς ντε Κερανγκάλ
Γέφυρα Ζωής
Εκδόσεις Καλέντης

Η συναρπαστική πένα της Μαϊλίς ντε Κερανγκάλ!
Έξι παρά δέκα το πρωί, λίγο πριν ξημερώσει, μέχρι τις έξι παρά δέκα το πρωί της επόμενης μέρας. Μια μέρα τελειώνει, μια μέρα αρχίζει ή το αντίθετο; Είναι εκείνη η στιγμή που οι σκιές παίρνουν σχήμα, φανερώνουν τη ζωή, μια καινούρια μέρα ξεκινά, η ζωή συνεχίζει και πάλι να χαμογελά;
Μια παρέα νεαρών παθιασμένων με το σερφ  φτάνουν στην ακτή. Είναι η  ώρα που τα κύματα είναι τεράστια. Η αδρεναλίνη στα ύψη, το ρίσκο βρίσκεται μεταξύ ζωής και θανάτου παλεύοντας με τα τεράστια κύματα. Η ανεμελιά του κινδύνου ταιριάζει στα νιάτα, τους προσφέρει μια αίσθηση αθανασίας.
Ο θάνατος καιροφυλακτεί, όμως, στην επιστροφή. Ο δεκαεννιάχρονος Σιμόν είναι θύμα τροχαίου ατυχήματος. Η τραγωδία προκαλεί βαθιά ερωτήματα, το πένθος καταρρέει γονείς, αγαπημένα πρόσωπα. Ο Σιμόν είναι κλινικά νεκρός, ο εγκέφαλος του δεν λειτουργεί, η καρδιά όμως συνεχίζει να χτυπά. Θέλει να ζήσει.
Πότε επέρχεται ο θάνατος; Όταν είναι εγκεφαλικά νεκρός ή όταν πλέον η καρδιά σταματά; Η καρδιά είναι σύμβολό ζωής, αγάπης, συναισθημάτων. Συγχρόνως ένας προβληματισμός θλίψης και απουσίας, αλλά και η αναγέννηση μέσα από έναν άλλον θάνατο! Ένα υπαρξιακό θέμα μέσα από το θάνατο που προσφέρει τη ζωή σε ένα άλλο σώμα.
Πλήθος τα ερωτήματα και οι αγωνίες, σχετικά με τον θάνατο του εγκεφάλου, τη σχέση του νου με την καρδιά, ποια μπορεί να είναι η βούληση ενός πλέον νεκρού σχετικά με τη δωρεά οργάνων, όντας ένας αδύναμος θεατής;
Ποια τα συναισθήματα του ιατρικού προσωπικού, των γονιών που βιώνουν την τραγωδία τους και καλούνται να ζήσουν ένα δεύτερο θάνατο, των ασθενών που περιμένουν εναγωνίως να ζήσουν την ομορφιά μιας αυγής πολλών χρόνων ακόμη;
Η συγγραφέας μας δίνει ένα συνταρακτικό κείμενο, μέσα από μια συναρπαστική αφήγηση μεγάλων προτάσεων που ίσως φανεί αγχώδης στην αρχή, αλλά αμέσως αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης ότι η συγγραφέας προσθέτει κομμάτι κομμάτι και συμπληρώνει τις δυνατές εικόνες σε ένα συναρπαστικά ρεαλιστικό κείμενο. Είναι βέβαιο ότι προηγήθηκε τεράστια έρευνα για να αποδοθούν σωστά και ρεαλιστικά οι ιατρικές σκηνές παράλληλα με τις μικρές παράπλευρες ιστορίες που διανθίζουν το όλο κείμενο.
Η Γέφυρα ζωής είναι ένα υπέροχο μυθιστόρημα ζωής που αμφισβητεί τη σχέση μας με το θάνατο μέσα από την υπαρξιακή αβεβαιότητα. Ένα βιβλίο που θα ξεπεράσει τις αντοχές σας και θα το θυμάστε για καιρό. Η εξαίρετη μετάφραση είναι της Σοφίας Διονυσοπούλου.

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:

Η ΜΑΪΛΙΣ ΝΤΕ ΚΕΡΑΝΓΚΑΛ [Maylis de Kerangal] γεννήθηκε στις 16 Ιουνίου 1967 στην Τουλόν, αλλά μεγάλωσε στη Χάβρη. Σπούδασε Ιστορία, Φιλοσοφία και Εθνολογία στο Παρίσι. Το 2000 έγραψε το πρώτο της μυθιστόρημα, Je marche sous un ciel de traîne. Το 2004 ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο για νέους Editions du Baron Perche, όπου και εργάστηκε ως το 2008. Έκτοτε αφιερώθηκε αποκλειστικά στη συγγραφή. Έχει εκδώσει δεκαέξι βιβλία και έχει αποσπάσει σχεδόν όλα τα γαλλικά λογοτεχνικά βραβεία. Το βιβλίο της Γέφυρα ζωής, που εκδόθηκε το 2014, απέσπασε δέκα βραβεία.
●Grand prix RTL-Lire 2014● Prix Relay des Voyageurs avec «Europe 1» 2014 ● Prix Pierre-Espil 2014 ● Prix Paris Diderot - Esprits libres 2014 ● Prix Orange du livre 2014 ● Prix littéraire Charles-Brisset 2014 ● Prix du meilleur roman du magazine Lire 2014 ● Prix des Lecteurs L'Express - BFMTV 2014 ● Prix Agrippa-d'Aubigné 2014 ● Roman des étudiants France Culture - Télérama 2014
  








Από τη στήλη ΒΙΒΛΙΟ
των εφημερίδων
ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ
ΘΑΡΡΟΣ | ΚΟΖΑΝΗ

Τετάρτη 10 Φεβρουαρίου 2016

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ. ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ


- Εμείς τους μιλάμε καθόλου έτσι;
- Που θες να ξέρω; Μπροστά τους είμαι;
- Τα ‘μαθες τα της τούρκικης πρεσβείας με την ΕΕ;
- Τι; Βγήκε ανακοινωθέν;
- Ναι, γραφτήκαν κάποιες δηλώσεις… όχι και πολλά πολλά μαζί μας, γιατί δεν θέλουμε και πολύ να εκνευριστούμε…
- Δηλαδή;
- Λίγο πολύ ότι δεν δέχονται παρατηρήσεις και κατευθυντήριες οδηγίες από την ΕΕ. Σου λέει, μη μας λέτε να ανοίξουμε τα σύνορα μας, ενώ εσείς οι ευρωπαίοι τα κλείνετε! Διότι έχουν αντιληφθεί ότι η ΕΕ τους έχει ανάγκη. «Βοηθήσαμε τους Σύρους και τώρα θα βοηθήσουμε και την ΕΕ», είπε ο Τούρκος πρέσβης. Πέταξε και μια μπηχτή ότι τα 3 δις που υποσχέθηκαν ακόμη δεν τα πήραν, ενώ αυτοί ήδη ξόδεψαν καμιά 9 δις για τους πρόσφυγες! Εν ολίγοις, δηλαδή, μη μου τους κύκλους τάραττε!
- Εγώ έχω άλλη απορία!
- Για ρίχτην!  
- Η Τουρκία σου λέει τα είχε ανοιχτά τα σύνορα και τώρα έβαλε κάποια εμπόδια εισροής…
- Τι εμπόδια είναι αυτά;
- Δεν είναι αυτό το θέμα μας προς το παρόν! Άλλο είναι το πρόβλημα μου! Γιατί κάνει παρατήρηση στην Τουρκία ότι έκλεισε τα σύνορα ενώ αυτή χτυπιέται και οδύρεται και κλείνει δρόμους και λεωφόρος και μονοπάτια; Θέλει τους πρόσφυγες, αλλά και δεν τους θέλει;
- Είναι δηλαδή σαν το βαράτε με κι ας κλαίω;
- Όχι τόσο πολύ!
- Τότε;
- Για σκέψου λίγο… Ποιο είναι το ενδιάμεσο…
- Πάλι μέντιουμ είναι στη μέση; Πάλι η Πυθία θα μας βγάλει ασπροπρόσωπους;
- Ρε, καθυστερημένο, ποιο είναι το ενδιάμεσο έδαφος, ποια χώρα είναι μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας; 
- Μπορώ να πάρω τη βοήθεια του κοινού;
- Όχι! Να πάρεις το πενήντα πενήντα!
- Έστω! Για λέγε!
- Εμείς ρε!
- Γιατί εμείς; Εμείς δεν είμαστε ΕΕ;
- Είμαστε… αλλά και δεν είμαστε! Γίνονται απεγνωσμένες προσπάθειες να γίνουμε το ενδιάμεσο!
- Και γιατί δεν μας το λένε από την αρχή να ησυχάσουμε! Μπορούμε να φτιάξουμε …τη δική μας Ευρώπη! Από την αρχή!

Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου 2016

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ. ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ


- Έλα Χριστέ και μπούκωνε!
- Τι έπαθες πάλι;
- Εγώ τι έπαθα; Ακόμη δεν έπαθα τίποτα! Αργότερα θα πάθω! Άλλοι παθαίνουν για να πάθουμε μετά εμείς!
- Για ρίξε τα ψάρια στο τηγάνι!
- Στην εποχή μας έχουμε μια περίεργη άποψη περί του πλούτου…
- Πλούτου; Που τη θυμήθηκες αυτήν τη λέξη. Πάει να ξεχαστεί τώρα πια…
- Ναι, ναι! Τα όριά της συρρικνώνονται, αλλά η ιδιότητά της ζει και βασιλεύει! Δεν έχει σημασία το ποσό, σημασία έχει η ονομασία!
- Δε σε καταλαβαίνω!
- Δεν πειράζει, καταλαβαίνω εγώ! Διότι αυτά που υπάρχουν δεν προλαβαίνουν να μείνουν στο χέρι, εξαφανίζονται δια πυρός και σιδήρου, οπότε που είναι ο πλούτος για να χρηματοδοτήσει φόρους επί πλέον λόγω της αοράτου ύπαρξης πλούτου που ήδη έχει υφαρπαχθεί;
- Δεν σε εννοώ!
- Πώς θα γίνει αυτό; Θα υπάρξει έκδοση εγκυκλίου της Πυθίας προς ενημέρωση του αναγνωστικού κοινού; Διότι, πώς να το κάνουμε; Δεν ξέρουμε όλοι να διαβάζουμε, δεν ξέρουμε όλοι να τα βάλουμε κάτω και να τα υπολογίσουμε! Είμαστε και απόφοιτοι Δημοτικού, πώς να ξεχωρίσουμε που αρχίζει ο πλούτος και που σταματάει. Να διακρίνουμε τα όρια που είναι το φτωχότερος και που είναι το πλουσιότερος! Διότι στο Δημοτικό άλλα μάθαμε, η καθαριότητα είναι μισή αρχοντιά, τώρα ψάχνουμε να βρούμε την άλλη μισή, διότι αρχοντιά είναι και το κιμπαριλίκι, αλλά κανείς δεν το αναφέρει, δεν βαριέσαι, περί ορέξεως κολοκυθόπιτα!
- Τώρα κατάλαβα! Και πως θα γίνει δηλαδή;
- Αυτό το γνωρίζει μόνο η Πυθία!
- Ποια Πυθία ρε; Υπάρχει Πυθία;
- Είναι κι αυτό ένα καλό ερώτημα; Μια μέγιστη απορία! Διότι αν καταλήξουμε στο ότι δεν υπάρχει και Πυθία, τότε το έχουμε χαμένο! Θα καταρρεύσουμε! Διότι χωρίς Πυθία που πάμε, ρε Καραμήτρο; Αυτή μας απόμεινε μόνο! Αν χάσουμε κι αυτήν, πάει, το έχουμε χαμένο!
- Και τι να μας κάνει αυτή;
- Μη το λες! Λίγο το έχεις να σπας το κεφάλι σου για να καταλάβεις τι θέλει να πει ο ποιητής;

Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου 2016

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ. ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ


- Κυριακή μεσοβδόμαδα!
- Δε σε καταλαβαίνω!
- Αυτό που είπα! Έτσι δεν ήταν η πόλη χτες;
- Μέγα λάθος! Τις Κυριακές είναι ανοιχτά και τα μαγαζιά κοινωνικής συνάθροισης!
- Τι είναι αυτά πάλι;
- Καφετέριες, καφενεία και τα συναφή! Τώρα ήταν όλα κλειστά! Και μη σου πω… με ‘πιασε μια κατάθλιψη!
- Κατάθλιψη;
- Ναι! Αναρωτήθηκα αν αυτό ήταν μερικές σκηνές από το έργο της Δευτέρας!
- Της Δευτέρας;
- Όχι αυτής της Δευτέρας! Μιας οποιασδήποτε Δευτέρας! Μιας μελλοντικής Δευτέρας! Το φαντάζεσαι να γίνει αυτό πραγματικότητα; Ούτε καν θέλω να το σκέφτομαι! Μου θύμισαν Κυριακές, δεκαετίες πριν, όταν η πόλη δεν είχε τόσους χώρους συνάθροισης! Μια παντελή άπνοια ανθρώπινης παρουσίας! Ναι, ήταν κάτι Κυριακές στοιχειωμένες!
- Δεν πιστεύω ρε, μην είσαι καταστροφολόγος!
- Δεν είμαι και ούτε θέλω να είμαι! Αλλά δεν βλέπεις τι γίνεται; Από παντού… μια μέγγενη που όλο σφίγγει, σφίγγει… Βλέπεις εσύ πουθενά καμιά δίοδο διαφυγής;
- Έτσι όπως τα λες!
- Ρε, δεν βγαίνει, δεν βγαίνει… Βαλ’ τα κάτω τα κουκιά και μέτρα τα και ξαναμέτρα τα. Δεν βγαίνουν… Όσες φορές και να τα μετρήσεις δεν πρόκειται να αβγατίσουν!
- Και τι κάνουμε; Από μας εξαρτάται; Άλλοι αποφασίζουν!
- Κι εννοείς ότι θα περιμένουμε σαν κοτούλες να εφαρμόσουν τις αποφάσεις τους;
- Ήδη έχουν αποφασιστεί εδώ και καιρό!
- Καλά στερνά τότε! Οι αγρότες γιατί κατέβασαν τα τρακτέρ τους; Οι δικηγόροι έχουν κοντά μήνα που είναι σε απεργία. Όλο και κάτι περισσότερο θα ξέρουν από μας!
- Τι να ξέρουν;
- Ότι πάμε κατά διαόλου! Κι άμα πάμε κατά διαόλου, κλάφτα Χαράλαμπε! Θα κλάψουν μανούλες!
- Μόνο μανούλες;


Τρίτη 2 Φεβρουαρίου 2016

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ. ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ


- Τι διαβάζεις με τόση αφοσίωση;
- Ένα γράμμα!
- Μπα! Υπάρχει κόσμος που ακόμη στέλνει γράμματα;
- Και γιατί όχι; Εμένα πολύ μου αρέσουν τα γράμματα! Δεν χρειάζεται σε όλα η τεχνολογία! Και το πολύ τρέξιμο δεν είναι απαραίτητο, δεν μπορεί όλα να είναι πολιτισμός!
- Και τι διαβάζεις με τόση προσήλωση; Τόσο ενδιαφέρον πια;
- Είναι ένα γράμμα που έστειλε ένας αναγνώστης μας!
- Τι μας διαβάζουν κιόλας;
- Αμέ!
- Και εγώ που νόμιζα ότι δεν έχουμε αναγνώστες!
- Είναι έξω φρενών ο άνθρωπος!
- Ποιος τον πείραξε;
- Άρχισες πάλι τις χαζές ερωτήσεις! Με όλα αυτά που συμβαίνουν!
- Ποιος είναι;
- Δεν είναι απαραίτητο να σου πω ποιος είναι. Το κείμενο του έχει ενδιαφέρον!
- Και τι λέει;
- Από πού να αρχίσω; Περιττό να σου πω ότι τους περνά όλους γενεές δεκατέσσερις… Πατόκορφα!
- Ένα δίκιο να μην το έχει ο άνθρωπος; Σίγουρα θα το έχει!
- Τι να σου πω; Τι μπορεί να συμβαίνει όλους αυτούς τους μήνες; Για αυτά! Ο άνθρωπος, και με το δίκιο του, έχει βγει εκτός εαυτού!
- Που να το βρει όμως!
- Είναι ανήσυχος για όλα αυτά που συμβαίνουν, αναρωτιέται το τι πρόκειται να γίνει στη συνέχεια… Δεν βλέπει φως… Όλα κατά διαόλου… Και τα παίρνει από την αρχή. Από τότε που ο λαός επένδυσε πολλά στις προεκλογικές υποσχέσεις και πως αυτές κατέληξαν!
- Σαν να έχει πολλά δίκια ο άνθρωπος! Όχι μόνο ένα!
- Και στο τέλος αναρωτιέται αν είναι υπερβολικός για όλη του αυτή την ανησυχία και αντίδραση.
- Και τι; Θέλει τη γνώμη μας!
- Και αυτό!
- Καλέ μου άνθρωπε κοιμήσου ήσυχος! Μια χαρά τα λες και τα σκέφτεσαι! Το θέμα είναι…
- Ποιο είναι το θέμα;
- Ότι στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα!
- Είναι ότι και οι γιατροί ετοιμάζονται για απεργία!
- Προς Θεού, να κρατήσουμε έναν οριλά!

Δευτέρα 1 Φεβρουαρίου 2016

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ. ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ


- Καλά πάμε! Δεν έχω παράπονο!
- Να και μια φορά που δεν έχεις παράπονο! Δόξα τον Πανάγαθο!
- Τι παράπονο να έχω; Από όλα έχουμε!
- Με εκπλήσσεις! Εσύ άλλα μας έλεγες τόσο καιρό!
- Είπα να αλλάξω ρότα! Είπα να το δω αλλιώς! Πιο αισιόδοξα!
- Α! Έτσι μπράβο!
- Δεν γινόταν διαφορετικά! Αλλάζουν οι καιροί!
- Πολύ χαίρομαι που το κατάλαβες!
- Ε! Καιρός ήταν! Διότι το παράπονό μου έχει φτάσει στα άκρα, δεν έχει παραπάνω, από κει και πέρα το χάος! Δεν αντέχεται άλλο παράπονο! Έχω κάνει τις ρυθμίσεις μου, τις παλιές και τις καινούριες, τις έχω ταξινομήσει, όλα καλά.
- Μπράβο, μπράβο!
- Το μόνο που δεν ξέρω είναι αν θα είμαι τακτικός στην εμφάνισή μου μπροστά στο γκισέ! Δεν ξέρω αν θα μπορώ να εμφανίζομαι ανελλιπώς κάθε μήνα!
- Τότε;
- Κοντά είναι και ο Απρίλιος!
- Τι θα γίνει τον Απρίλιο;
- Ακούγεται ότι θα είναι η προθεσμία για τις νέες δηλώσεις! Διότι τι είναι ο χρόνος; Παλικαράκι και τρέχει, όλο τρέχει και από την άλλη …ο χρόνος είναι χρήμα! Θα μπουν και αυτά στη σειρά τους. Να τα πληρώσω και τα καινούρια; Χαχα! Εδώ γελάνε!
- Κάντα ρύθμιση!
- Το μόνο εύκολο! Ρυθμίσεις να θες! Το θέμα είναι ότι προθέτοντας τη μια ρύθμιση με την άλλη, έχεις ξεφύγει τελείως. Περισσότερα είναι, αν τα πλήρωνες στην ώρα τους Και τώρα ερωτώ! Τόσους μήνες δεν μπορούσα να τα πληρώσω σύμφωνα με τις αρχικές δόσεις. Οπότε μπήκα στις ρυθμίσεις. Οι ρυθμίσεις όμως στο σύνολο τους έχουν μεγαλύτερα ποσά. Δεν είναι παράδοξο και παράλογο να μπορώ να πληρώνω τώρα κάτι περισσότερο από τότε που δεν μπορούσα να πληρώσω κάτι λιγότερο; Τις λες! Δεν χρειάζονται ανώτερα μαθηματικά!
- Τότε;
- Για αυτό δεν έχω κανένα παράπονο! Δεν έχω άλλο! Δεν υπάρχει χώρος για άλλο παράπονο! Πόσο να το τραβήξεις; Πόσο λάστιχο να το κάνεις;
- Τότε;
- Άντε να το τραβήξεις…
- Ποιο;
- Το λάστιχο. Τέντωνε τέντωνε θα κοπεί και θα βρει κατάμουτρα…
- Ποιόν;
- Εμένα, εσένα, τον άλλον…. Κάποιον, τέλος πάντων, θα βρει, ανεξαρτήτως πλάτους, μήκους, ύψους…