Τετάρτη 6 Ιουνίου 2012

Η Ελένη Γκίκα έγραψε για το μυθιστόρημα “Χιλιάδες χρώματα στα μάτια της…” του Βασίλη Μόσχη.


Η ακριβοδίκαιη και αλλόκοτη αλυσίδα της ζωής.

 Την Παρασκευή 25 Μαΐου στις 8 μμ έγινε η παρουσίαση του βιβλίου «Χιλιάδες χρώματα στα μάτια της…» του Βασίλη Μόσχη στο βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟΣ στην Αθήνα. Η συγγραφέας και βιβλιοκριτικός Ελένη Γκίκα παρουσίασε και ανέλυσε το βιβλίο. Στη συνέχεια ακολούθησε συζήτηση με το συγγραφέα, την Ελένη Γκίκα και τους παρευρισκόμενους.
  
“Δίπλα στην καταστροφή η ευημερία. Δίπλα στο γέλιο το δάκρυ σε μια συνεχή πάλη για το ποιο θα επικρατήσει. Ένας αγώνας που συνεχίζει καθημερινά νύχτα μέρα και σε όλα τα πλάτη της γης. Πόσο θα κρατήσει; Μπορεί πολύ. Μπορεί λιγότερο. Κανείς δε ζυγιάζει. Ό,τι προλαβαίνει αρπάζει και το κρατά σφιχτά στην αγκαλιά του.  Δεν το αφήνει να φύγει. Είτε το δάκρυ, είτε το γέλιο. Το καθένα είναι πολύτιμο. Το ένα κάνει ανεκτίμητο το άλλο. Και όταν χορτάσεις και δεν αντέχεις άλλο, περιμένεις με προσμονή να αλλάξει η τροχιά να έρθει το άλλο για να εκτιμήσεις αυτό που έχασες. Και η Μυρσίνη νιώθει ότι χάνει και κερδίζει. Και νιώθει ότι η ανάσα της γίνεται πιο δυνατή και ρουφά τη γνώση της ζωής και προσπαθεί να τη γευτεί μόνη της από εδώ και πέρα”.

Τελικά, όλα κέρδος είναι. Και ναι, δεν υπάρχει εν τέλει, “χαμένος καιρός”, στη ζωή μας όλα “ξανακερδισμένος χρόνος” γίνονται.

Αλλά προτού αρχίζουμε να... μετράμε κέρδη και ζημίες, λάθη και πάθη, χαμένο και ξανακερδισμένο καιρό, επιτρέψατε να σας πω για τον φίλο που μέσα από τα βιβλία μας κέρδισα. Για τον Βασίλη Μόσχη που έτυχε, έτσι το λέμε, σύμπτωση, να μας απασχολήσουν σχεδόν τα ίδια πράγματα τον ίδιο καιρό. Με τρόπο αλλιώτικο.
Τον γνώρισα μέσα από τα κριτικά του κείμενα. Και μου έκανε εντύπωση το πόσο σωστά διάβαζε τα γυναικεία πρόσωπα στην λογοτεχνία, πολυεπίπεδα, με γνώση και άνεση και γενναιοδωρία. Ναι, εκείνη την ανδρική γενναιοδωρία που μάς χάρισε κάποτε την Άννα Καρένινα και την Μαντάμ Μποβαρύ.

Σε ελάχιστες μέρες, όταν έφτασε πια το βιβλίο στα χέρια μου, την έλαβα, από τις πρώτες σελίδες του, την απάντηση.

Ένας άνδρας γράφει με κεντρική ηρωίδα μια γυναίκα και ξαναδιαβάζει τον κόσμο διορθώνοντας τις όποιες ιστορικές, κοινωνικές, ψυχολογικές αδικίες της έγιναν μέσα από τον χρόνο και μεσ' στο χαρτί.

Ο τίτλος, κυριολεκτικός και αλληγορικός ταυτόχρονα.
“Χιλιάδες χρώματα στα μάτια μας...” και είναι ο κόσμος κι οι πόλεις, είναι τα διαφορετικά γεγονότα, είναι οι χαρές της κι οι πόνοι, είναι οι ταφτάδες και τα βελούδα, είναι αυτή καθ' εαυτή η ζωή.
Η ηρωίδα του είναι η Μυρσίνη που έγινε Μυρσίνη Στάμου αναγκαστικά από Μυρσίνη Χατζηεμμανουήλ.
Σε γραφή τριτοπρόσωπη και ενίοτε πρωτοπρόσωπη, ναι, τολμά να γράφει και να υπογράφει πρωτοπρόσωπα τα γράμματα της Μυρσίνης και το κάνει τόσο καλά.
Θέμα του, η ζωή της Μυρσίνης και η ζωή του τόπου μας. Ξεριζωμός αρχικά από τη Σμύρνη και ο αναγκαστικός αποχωρισμός. Αθήνα και Βόλος κατά πού φυσάει το κύμα. Κι ύστερα επειδή ακριβώς “Ταξίδια υπάρχουν πολλά, εξαρτάται αν θέλουμε να τα ακολουθήσουμε ή αναγκαζόμαστε να το κάνουμε”, Θεσσαλονίκη για την έγκυο Μυρσίνη και εσωτερική μετανάστευση επειδή και αυτή τη φορά, έτσι τα έφερε η ζωή.
Αρχικά ο έρωτας για τον έρωτα, η πλάνη, ο άνδρας με τα χίλια πρόσωπα, στη συνέχεια η μητρότητα, τα σχέδια και η δυναμική της ζωής. Η Ερατώ με το μοδιστράδικο, πόσο χρώμα και σχέδιο και υφάσματα, εξαιρετικές οι σελίδες αυτής της περιγραφής, η Θεσσαλονίκη με τους πρόσφυγες, βήμα – βήμα, και στενό το στενό, τα μυστικά και τα παιχνίδια της μοίρας, εάν υπάρχει ο Θεός, θα πρέπει να είναι πολύ μεγάλος φαρσέρ.
Η οικογένεια που χάνεται και ξαναβρίσκεται, τα παιδιά που μεγαλώνουν κι ο έρωτας σε μια δεύτερη ευκαιρία, ο Πόρος- Ιθάκη και Κύθηρα που αυτή τη φορά, και γι' αυτή την ηρωίδα τελικά θα βρεθεί.
Το γαϊτανάκι των συμπτώσεων και η δίκαιη πληρωμή των πάντων στο τέλος. Είναι ανταποδοτική με έναν αλλόκοτο τρόπο αν το καλοδούμε η ζωή.
Με τα μεγάλα της γεγονότα, εντελώς ξαφνικά, μπόρα, ουράνιο τόξο, αλλά πάντοτε ένα ξάφνιασμα. Όπως οι οδύνες του τοκετού, το περιγράφει με τρόπο εξαιρετικό στο βιβλίο ο συγγραφέας:

“Οι πόνοι παρουσιάστηκαν ξαφνικά. Όπως ξαφνικά έρχονται όλα τα πράγματα στη ζωή μας. Τα πράγματα που είναι να μας εντυπωσιάσουν. Όχι τα άλλα, τα απλά. Εκείνα βλέπουν πόρτες και παράθυρα ανοιχτά και μπαινοβγαίνουν καθημερινά και δεν τους δίνει κανένας σημασία. Τα σημαντικά έρχονται ξαφνικά. Χωρίς να τα περιμένεις. Χωρίς καν να υπάρχει κάποιο σημάδι για την άφιξή τους. Εμφανίζονται από το πουθενά και σου αναστατώνουν τη ζωή. Κλωθογυρίζουν στην ανέμη του αναπάντεχου, στροβιλίζουν στη δίνη του ξαφνικού και σε εναποθέτουν ζαλισμένο σε κάποια άκρη, όπου βρεθούν, και μένεις αποσβολωμένος και απορημένος να κοιτάς στο πουθενά. Και αναρωτιέσαι. Τι έγινε τώρα; Γιατί έτσι ξαφνικά; Γιατί έτσι ξαφνικά έγινα πρόσφυγας; Γιατί έτσι ξαφνικά έχασα τους γονείς μου; Γιατί έτσι ξαφνικά βρίσκομαι εδώ να περιμένω να γεννήσω;”

Ένα “γιατί” που δεν επιδέχεται απάντηση και που αν το θέσεις οριστικά και αμετάκλητα, μπορεί να σου διαλύσει ολότελα τη ζωή.

Η Ζωή στις σελίδες ενός βιβλίου εντέλει... πολύχρωμου και πολύχρονου, με μεγάλες εντάσεις και με παύσεις, με την καλή κοινωνία απ' τη μια, κι από την άλλη με τους πρόσφυγες και τους ξεριζωμένους, με τους φτωχούς. Με τις συνοικίες μοιρασμένες αδίκως όπως τα σύνορα ενίοτε των χωρών. Με το Καλό και το Κακό να εναλλάσσεται όπως το γέλιο και το δάκρυ, με τη ζωή, τελικά, λυτρωτή και τιμωρό.

Ένα πολυσέλιδο μυθιστόρημα και πολυεπίπεδο που ανατέμνει την ιστορία και την κοινωνία, την ανθρώπινη ζωή και ψυχή. Μια οικογενειακή σάγκα που διαλύεται και από τα συντρίμμια της ανασυντίθεται, η ζωή μιας γυναίκας και η ιστορία μιας ολόκληρης εποχής. Που ξεκινά από τον ξεριζωμό, γεωγραφικό και προσωπικό και μετακινείται ηθελημένα ή αθέλητα, απ' την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη, στο Βόλο, στον Πόρο από το δάκρυ στο γέλιο από το τίποτα στο κάτι-που-θα- μας- δώσει- τελικά- κουράγιο για να πάμε λιγάκι πάρα κάτω αυτή τη ζωή. Με ατμόσφαιρα και σασπένς, με ανατροπές και εσωτερικά διλήμματα, με σπαρταριστούς διαλόγους και περιγραφές.

Επιτρέψατέ μου να τελειώσω με ένα σχεδόν δοκιμιακό απόσπασμα για το δίκαιο και το άδικο αυτής της ζωής:

“Ήταν τόσο άδικα όλα αυτά που έγιναν. Γιατί να τον πιστέψει; Ορίζει κάποιος νόμος, κάποια ανώτερη δύναμη την υποχρεωτική σειρά των γεγονότων; Αν δε γινόταν η μεγάλη Καταστροφή, τα γεγονότα θα ακολουθούσαν άλλο δρόμο. Οι επιλογές θα ήταν διαφορετικές. Και το αποτέλεσμα εξίσου διαφορετικό. Χωρίς απρόβλεπτες συνέπειες. Κάποιο γεγονός εξαρτάται από κάποιο άλλο. Και αυτό πάλι από κάποιο άλλο. Αν αλλάξει η σειρά, χαλάει η κανονική ακολουθία των γεγονότων και το αποτέλεσμα είναι τις περισσότερες φορές, όπως αποδεικνύεται, ολέθριο. Σπάζοντας ένας κρίκος της αλυσίδας, η αρχέγονη ακολουθία χάνεται και στη προσπάθειά σου να ενώσεις τους κρίκους, βάζεις στη θέση του κάποιον άλλο, που παίρνεις από άλλη αλυσίδα. Έτσι όμως, μπερδεύονται τα γεγονότα μεταξύ τους και το τέλος της ιστορίας είναι διαφορετικό απ' ό,τι διαφαινόταν στην αρχή”.

Σ' αυτό το σημείο θα ήθελα να ευχαριστήσω τον συγγραφέα, Βασίλη Μόσχη για την εμπιστοσύνη του και την απόλαυση που μου χάρισε και τον κύριο Βασίλη Χατζηιακώβου τον υπεύθυνο του Βιβλιοπωλείου ΙΑΝΟΣ για τη θερμή φιλοξενία του.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου