Τρίτη 30 Οκτωβρίου 2012

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ. ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ



- Βρε παιδιά, το μνημόνιο ένα δεν είναι;
- Ως φαίνεται…!
- Αυτό ήξερα εγώ… Ένα μνημόνιο σύμφωνα με το οποίο έπρεπε να κάνουμε μεταρρυθμίσεις  για να πάρουμε τις δόσεις.
- Ως φαίνεται…!
- Και βλέπω ότι φτάσαμε στο τρίτο μνημόνιο…
- Ως φαίνεται…!
- Ένα δεν έφτανε…; Τρία μνημόνια γιατί; Βλέποντας και κάνοντας πήγαιναν;
- Ως φαίνεται…!
- Δηλαδή υπάρχει περίπτωση να πάμε και σε τέταρτο και σε πέμπτο και πάει λέγοντας…;
- Ως φαίνεται…!
- Και πώς θα βγάλουμε άκρη; Σα να μου φαίνεται ότι δεν πρόκειται..
- Ως φαίνεται…
- Όλο με δανεικά θα ζούμε;
- Ως φαίνεται…!
- Και αυτό θα τραβήξει χρόνια…;
- Ως φαίνεται…!
- Μα θα πάμε από το κακό στο χειρότερο…
- Ως φαίνεται…!
- Και τι είναι αυτά που διάβασα που είπε ο Πούτιν σε αναλυτές και προσωπικότητες της Λέσχης “Βαλντάι”; Δεν κατάλαβα σχεδόν τίποτα;  Άκου να δεις… “Μου φαίνεται ότι η ηγεσία της Γερμανίας κατέχει πολύ πραγματιστική θέση, η οποία έγκειται στο ότι πρέπει πρώτα να αρθούν τα συστημικά προβλήματα, τα οποία οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση και κατόπιν πλέον να διοχετευθούν πρόσθετα μέσα, διότι εάν γίνει διαφορετικά, τότε τα πρόσθετα οικονομικά μέσα θα εξατμιστούν, θα δώσουν μια προσωρινή ώθηση, που δεν θα είναι επαρκής επιτάχυνση για να καλυφθεί όλη η απόσταση ως την έξοδο από την κρίση και αυτά μου φαίνονται αρκετά ολοκάθαρα πράγματα”!!! Εσύ κατάλαβες τίποτα;
- Ως φαίνεται! 

Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2012

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ. ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ



- Δε ξέρεις που είναι;
- Όχι δεν ξέρω!!!
Ανάστα ο Κύριος όλο το σπίτι. Σηκώσαμε στρώματα, αναποδογυρίσαμε καναπέδες, ξηλώσαμε μαξιλάρια, αδειάσαμε ντουλάπες, τίποτα! Όλο το σπίτι ένα βομβαρδισμένο τοπίο. Ρούχα, αντικείμενα, μαξιλάρια να χάσκουν ανοιχτά με βγαλμένα τα εσώψυχά τους να κρέμονται,  σκόρπια παντού! Διάρρηξη να είχε γίνει τέτοια αναστάτωση δεν θα γινόταν. Και όλα τα πολύτιμα στη θέση τους. Όλα τα χρυσαφικά ακόμη εκεί, που γλύτωσαν, προς το παρόν, από κάποιο συρτάρι ενεχυροδανειστηρίου! Το στικάκι άφαντο!
- Μα τι ψάχνουμε;
- Ένα στικάκι!
- Και τι στα κομμάτια είχε αυτό το στικάκι;
- Όλα τα χιτ τραγούδια των τελευταίων ετών! Όλες τις μεγάλες επιτυχίες!
- Μα πού το έβαλες;
- Κάπου το έκρυψα, για ασφάλεια, να μην το πάρει ο μικρός και το βάλει στο στόμα του,   
   αλλά δεν θυμάμαι τώρα που! Κάπου θα είναι!
- Να το κοιτάξεις αυτό. Έχεις έλλειψη βιταμίνης Β12!  Ένα αντίγραφο δεν κράτησες κι εσύ;
- Μα ήταν το πρωτότυπο! Χάθηκε!
- Όχι το πρωτότυπο είναι αλλού! Το έχει η Χριστίνα.
- Ε! τότε να το ξαναζητήσουμε!
- Τελικά ήταν το πρωτότυπο ή το αντίγραφο;
- Οι απόψεις διίστανται. Κατά άλλους ήταν το αντίγραφο και κατ’ άλλους το πρωτότυπο.
- Ε! καλά τότε, το ξαναζητάμε , είπαμε. Πολύ φασαρία για το τίποτα!
- Ναι, αλλά γιατί να χαθεί; Εγώ κάπου το είχα φυλάξει και δεν υπάρχει!
Και πέσαμε όλοι με τα μούτρα να ψάχνουμε στο σπίτι! Τίποτα! Μέχρι και τα κεραμίδια ξηλώσαμε! Στικάκι πουθενά!
Και όχι τίποτα άλλο, δεν μάθαμε αν ψάχναμε το πρωτότυπο ή το αντίγραφο!

Πέμπτη 25 Οκτωβρίου 2012

ΓΙΩΤΑ ΦΩΤΟΥ | Σβησμένα Φεγγάρια | Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ



 Η Γιώτα Φώτου εισβάλλει στην επαρχιακή ζωή στα μέσα του περασμένου αιώνα και ξετυλίγει το κουβάρι της πλοκής της ιστορίας της με θαυμάσια τεχνική που φέρνει τα πάνω κάτω. Και δεν βιάζεται να ικανοποιήσει τον άπληστο αναγνώστη. Του δίνει στάλα στάλα τις γεύσεις που ξεδιπλώνονται μέσα στις σελίδες του βιβλίου Σβησμένα Φεγγάρια. Τον εγκαταλείπει να απολαύσει την γεμάτη μυστήριο πλοκή μιας οικογενειακής τραγωδίας που χαροπαλεύει στα σκοτάδια της λήθης που σπάταλα προσφέρει ο χρόνος.
Από την άλλη όμως, ο χρόνος λειτουργεί ευεργετικά για αυτόν που ψάχνει την αλήθεια, την απάντηση στις απορίες και δεν χάνεται, εισβάλλει στο σκηνικό και βρίσκει τις άκρες και τις ενώνει.
Φέρνει εικόνες, καταστάσεις, που ίσως ακόμη να υπάρχουν στην τοιχογραφία της καθημερινότητάς μας. Η επαρχιακή  αγροτική ζωή, οι άνθρωποί της, τα άγχη τους, η ζωή που μπλέκει μεταξύ τους. Μια κλειστή κοινωνία σε ένα χωριό κάπου στη Θεσσαλία. Ένας μικρόκοσμος που τα κρίματά του βρίσκονται σε απόσταση ανάσας μεταξύ των ανθρώπων της και καταδυναστεύουν τις ζωές τους. Μυστικά καλά φυλαγμένα που όταν βγαίνουν στην επιφάνεια προκαλούν καταιγιστικές ανατροπές και κρίνουν αποφάσεις, αντιμετωπίζουν τον πανικό της σκέψης, το σωστό ή το λανθασμένο μονοπάτι που θα ακολουθήσουν.
Μια σκοτεινή εποχή για τη χώρα που προσπαθεί να βρει το φως της. Απόσταση αναπνοής ένα παρελθόν που έφυγε αλλά ακόμη ζει. Ζωές προσπαθούν να βρουν τα βήματά τους σε πνιγηρούς δρόμους, λασπωμένα μονοπάτια, κρυφά όνειρα και μια ελπίδα που δεν ξέρει που να φωτίσει τη ματιά της.
Ένα χωριό, κάπου στη Θεσσαλία, συνεχίζει και προσπαθεί να αναπνεύσει. Πόσο μπορεί όμως; Καιροφυλακτεί παντού η δύναμη του αρσενικού, η αδυναμία του θηλυκού με τη ζωή να αναπνέει καθημερινά και τις μικρές στιγμές της να κρύβουν μυστικά, σε ένα βαρύ παρελθόν.
Η Γιώτα Φώτου καλύπτει τις ζωές των ηρώων της με ένα υπέροχο πέπλο μυστηρίου που τους ακολουθεί από τις πρώτες κιόλας γραμμές. Ένας απέραντος δρόμος. Μια συνεχής πορεία της γυναίκας στα μέσα του περασμένου αιώνα. Οι αντιλήψεις και τα όνειρα, οι ευχές και οι όμορφες στιγμές της ζωής, η δράση και η αντίδραση του αρσενικού και του θηλυκού, τα ένοχα μυστικά που βρίσκονται στα θεμέλια οικογενειών, όλα έρχονται αντιμέτωπα, συγκρούονται, πολεμούν και οι συνεχείς μάχες φέρνουν απώλειες, και θρυμματίζουν το χρόνο που πέρασε και ανεξίτηλα βάζει τη σφραγίδα του.
Μια άγνωστη, η Μηλίτσα Χαριτίδη, καταφθάνει στο χωριό, την ημέρα που γίνεται το μνημόσυνο της Ερμιόνης. Όλοι αναρωτιούνται, και ο αναγνώστης και οι υπόλοιποι χαρακτήρες της ιστορίας για την απροσδόκητη εμφάνισή της. Ποια είναι αυτή η γυναίκα που αναστατώνει ένα ολόκληρο χωριό; Τι σχέση μπορεί να έχουν οι αναδρομές της στο παρελθόν με την φαινομενικά ήσυχη ζωή του χωριού;
Οι χαρακτήρες εξελίσσονται και ξεδιπλώνουν τα πάθη τους, τα ένοχα μυστικά τους. Πόσο θα αντέξουν καθώς η μια ανατροπή διαδέχεται την άλλη; Καταιγιστική η διαδρομή της πλοκής. Η Μηλίτσα Χαριτίδη, σαν ο από μηχανής Θεός, προσφέρει τη ζωή σε μια ιστορία από τα παλιά, καλά φυλαγμένη. Δίπλα της, αθώοι και φταίχτες. Όλοι μαζί την ακολουθούν αθέλητα και παρουσιάζονται με το αληθινό τους πρόσωπο οι τελευταίοι. Κανείς δεν μπορεί να κάνει  πίσω. Έγκλημα και τιμωρία. Για να επανέλθει μια ψυχική ηρεμία.
Η Γιώτα Φώτου καταφέρνει με τη μαεστρία της να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη από την πρώτη σελίδα. Τον βυθίζει σε ανεξιχνίαστα μυστικά και τον αφήνει να τα ακολουθήσει. Το μυστήριο εμφανίζεται και ακολουθεί τα βήματα ενός χρόνου που επιστρέφει στο παρελθόν. Για να επιτρέψει στο παρόν να ζήσει σε ανοιχτές λεωφόρους!

Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου:

«Για μεγάλο διάστημα μετρούσα τα χρόνια με σβησμένα φεγγάρια, ελπίζοντας παράλληλα για το φωτεινό πρόσωπο της ζωής.  Οι δικές μου μέρες έλαμψαν όταν γνώρισα την αληθινή αγάπη. Όσα πέρασα στο παρελθόν με έκαναν δυνατή, ανθεκτική στον πόνο. Τον δύσκολο δρόμο δεν τον φοβάμαι. Το σκοτάδι δεν αντέχω, αυτό που με αποπροσανατολίζει από τον προορισμό μου. Και είμαι έτοιμη να κάνω ό,τι χρειαστεί για να φέρω πάλι το φεγγάρι ολόγιομο στον δικό μου ουρανό».
Η ξαφνική εμφάνιση της Μηλίτσας Χαριτίδη σ’ ένα μικρό χωριό το Νοέμβρη του 1958 ταράζει τα νερά της κλειστής κοινωνίας. Ο Νάκος Παπαχρήστος και ο Μενέλαος Παρίσης, δύο άντρες που τους ενώνει ένα σκοτεινό παρελθόν, την ερωτεύονται παράφορα. Η κοπέλα παίζει μαζί τους, ενώ παράλληλα στρέφεται στη Φιλιώ, την κόρη του Νάκου, και κερδίζει τη συμπάθειά της.  Οι δύο γυναίκες εκμυστηρεύονται η μία στην άλλη τα τραγικά γεγονότα που τις σημάδεψαν. Και όταν σταδιακά αποκαλύπτεται η ζωή τους, έρχεται στο φως ένα συγκλονιστικό μυστικό που θα τις ενώσει για πάντα.
Η ιστορία μιας κοπέλας που τόλμησε να αψηφήσει τα σκοτάδια της ζωής της και να κατακτήσει το φως της αλήθειας.








Από τη στήλη "ΒΙΒΛΙΟ" των εφημερίδων 
ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ
ΘΑΡΡΟΣ | ΚΟΖΑΝΗ

Τρίτη 23 Οκτωβρίου 2012

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ. ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ



Περιττό να το συζητήσουμε!
Είμαστε έρμαιο της τύχης μας; Μιας διαολεμένης τύχης που μας παρασέρνει τόσο μελωδικά και ονειρικά, μια από την μια πλευρά και μια από την άλλη! Τη χαρά τους έχουν βρει οι συμπληγάδες πέτρες. Πού θα ήταν καλύτερα; Εδώ σε αυτή τη γωνιά του κόσμου που τόσο καλά …ξέρει να χειρίζεται τα πάνω της και τα κάτω της!
Αρέσκεται να επαναλαμβάνει την Ιστορία της, το παρελθόν της, τα μικρά της μυστικά, να ανακατεύει και να μοιράζει δεξιά και αριστερά τις ευχές της, τους πόθους της, τα όνειρά της, όλο και πάλι από την αρχή σε μια διαρκή επανάληψη!
Γιατί το κάνει άραγε; Μας εκδικείται; Θέλει να μας δώσει το στίγμα της ότι υπάρχει ζωντανή, είναι εδώ και δεν πρόκειται να φύγει ποτέ; Ένα αντίπαλο δέος που δεν λαμβάνει κανείς υπόψη, το αγνοεί επιδεικτικά και παιχνιδιάρικα και αρέσκεται να το προκαλεί και να το ξαναγεννά;
Και θα επαναλαμβάνεται αιωνίως και ασυστόλως εις τα βάθη των αιώνων, ενός ατελεύτητου χρόνου με μοναδικούς θεατές την αφεντιά μας. Να κοιτούμε απορημένοι και αχόρταγοι, διότι θέλουμε κι άλλο, κι άλλο, κι άλλο…
Συνεχίζουμε να είμαστε απαίδευτοι μαθητές  μιας ιδανικής ζωής που ζητούμε να ακολουθήσουμε χωρίς να μπορούμε να ανακαλύψουμε τις κακοδαιμονίες μας. Τις γνωρίζουμε αλλά τις κρατάμε καλά κρυμμένες διότι εμποδίζουν τα υπερφίαλα όνειρά μας. Αλλά αυτά μας έχουν μάθει καλά και συνεχίζουν το κρυφό τους παιχνιδάκι μαζί μας. Και νιώθουμε και το πιστεύουμε ότι εμείς δεν φταίμε σε τίποτα παρά μόνο το τραγικό της στιγμής, η απέραντη τύφλα μας μετά από ένα άγρυπνο ξενύχτι σε ένα νυχτερινό ποδοβολητό της τύχης μας.
Τίποτα όμως δεν είναι τυχαίο. Η γραφική εκφορά της άπληστης και άκαρδης αντιμετώπισης των πραγμάτων δεν υποστηρίζεται από την τύχη. Η εξοντωτική έλλειψή μας βροντοφωνάζει και εκλιπαρεί. Τι να καταφέρει μέσα σε μια έρημο ανύπαρκτης ακοής;
Η σκόνη της άμμου εδώ και χρόνια περιμένει υπομονετικά!
Ποιος θα απασφαλίσει τους ασκούς του Αιόλου!  

Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2012

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ. ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ



Οι διεφθαρμένοι!
Ναι, αυτό είμαστε! Πόσο άλλο πια να κυλιστούμε στο βούρκο της αμαρτίας; Για πόσα άλλα σκάνδαλα να είμαστε έτοιμοι ότι θα ακούσουμε; Πόσα πια θα υποστούμε ακόμη; Έλεος και πάλι έλεος. Θα φτάσουμε στο σημείο, όποια πέτρα και να σηκώσεις σε αυτή τη χώρα να βρίσκεις και από ένα σκάνδαλο. Πούντο πούντο το δαχτυλίδι θα καταντήσουμε!
Και να πεις ότι ήμασταν και εμείς …εκεί και έχουμε κάνει το κουμάντο μας, έχοντας κάτι στην άκρη να πορευτούμε τώρα και να περάσουμε τη φτώχεια μας κάπως ελαφρά, πάει στα κομμάτια. Αλλά ούτε …εκεί ήμασταν, ούτε το κουμάντο μας έχουμε κάνει, ούτε έχουμε κάτι στην άκρη. Πορευόμαστε για να πορευόμαστε. Για να λέμε ότι ζούμε!
Είμαστε πια οι διεφθαρμένοι της Ευρώπης. Δεν το είπε έτσι ακριβώς αλλά όταν σου λέει ότι το πρόβλημα της Ελλάδας είναι η διαφθορά τι άλλο να υπονοήσουμε; Ότι δεν είμαστε; Είμαστε! Όλοι όμως; Όλοι;
Αφού δεν έχουμε καταθέσεις στην Ελβετία, ούτε αλλαχού, ούτε καν σε σεντούκια, ούτε καν σε κομπόδεμα. Έτσι είναι οι διεφθαρμένοι; Μήπως εννοεί άλλους και όχι εμάς; Εντάξει τότε! Αλλά γιατί δεν τους πιάνουν αυτούς τους διεφθαρμένους; Όχι όμως να τους κλείσουν μέσα. Να τους ταΐζουμε κιόλας; Άλλα έξοδα; Να τους πάρουν ό,τι έχουν και δεν έχουν, και είναι προϊόντα διαφθοράς, και να τους αφήσουν ελεύθερους. Να δούμε πώς θα είναι να λένε το ψωμί ψωμάκι, και βοηθείστε το νεόπτωχο! Αλλά συμβαίνει το εντελώς αντίθετο!
Και σου λέει ότι για τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στη χώρα η ευθύνη ανήκει αποκλειστικά και μόνο στο εσωτερικό της χώρας και από το εσωτερικό της χώρας θα έρθει και η λύση.
Το ‘πα και το ξαναλέω. Μη μας βάζετε ανώτερα μαθηματικά. Δεν μπορούμε, δεν ξέρουμε, βλέπουν πουλάκια τα μάτια μας! Αδυνατούμε να συμπλεύσουμε. Σκάνδαλα επί σκανδάλων, τι να περιμένεις;
Μια απορία, και ας πάμε για ουζάκι παραθαλασσίως μιας και ο καιρός καλά κρατεί!
Η υπόλοιπη Ευρώπη γιατί παραπαίει κι αυτή;
 Έγινε διάχυση της διαφθοράς;

Τετάρτη 17 Οκτωβρίου 2012

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ. ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ |ΚΑΤΕΡΙΝΗ



Άλλαξε ο τρόπος σκέψη μας!
Έτσι λέει. Κουραφέξαλα! Αλλάζουμε εμείς; Και πως το αντιλήφθηκε; Διότι εμείς δεν αντιληφθήκαμε κάτι να συμβαίνει τριγύρω μας. Διότι για μας λέει η Αγγέλα. Κάτι άλλαξε, λέει. Πώς μπόρεσε σε ένα ταξίδι αστραπή να το αντιληφθεί, μόνο μέγα θαύμα θα μπορούσε να είναι.
Άλλαξε κάτι στη σκέψη μας, λέει. Τι να θέλει να πει ο ποιητής όμως; Ότι κάνουμε ό,τι θέλουνε να κάνουμε ή πραγματικά κάνοντας μια αναδρομή στο παρελθόν είδαμε ότι δεν πάει άλλο, πρέπει να αλλάξουμε; Μήπως μπορώ να διαφωνήσω, αγαπητή μου Αγγέλα;
Διότι για να αλλάξει κάτι στη σκέψη μας πρέπει να αλλάξει η παιδεία μας, η νοοτροπία μας. Και αυτά δεν γίνονται από την μια μέρα στην άλλη. Θέλουν χρόνο, θέλουν συγκρούσεις, θέλουν δουλειά, και τι δε θέλουν!
Άλλαξε κάτι και κάνουμε περικοπές, αυτό δεν λέει κάτι. Μάλλον συγκρίνεις της απροθυμία του παρελθόντος με την προθυμία του παρόντος. Ίσως έχει φτάσει ο κόμπος στο χτένι και αλαλάζοντες  τρέχουμε δεξιά κι αριστερά, ανοιγοκλείνουμε πόρτες, παίρνουμε τηλέφωνα, κάνουμε το σταυρό μας και όποιον πάρει ο χάρος. Διότι αν το κατάλαβες καλά, ο χάρος είναι επιλεκτικός!
Διαλέγει και παίρνει, τα τρυφερούδια, και τα ανήμπορα που δεν μπορούν να τρέξουν και δεν έχουν τον τρόπο τους να μπουν σε μια λίστα Λαγκάρντ! Διότι και εγώ αν ήμουν σε μια λίστα διαφορετικά θα σου μιλούσα τώρα, διότι θα είχα διαφορετική σκέψη. Δεν είχα τον τρόπο μου να πετάγομαι μέχρι την Ελβετία ή και όπου αλλού και να φυλάξω τις πενιχρές οικονομίες μου.
Αφού βολεύομαι με το κομπόδεμα του μαντηλιού μου. Το δένω, το ξεδένω και αυτό είναι! Μετρημένα κουκιά! Δε γεννούν τα αφιλότιμα. Ούτε για τα εισιτήρια, να πεταχτώ μέχρι την Ελβετία, δεν φτάνουν!
Να αλλάξω σκέψη; Να αλλάξω! Θα αλλάξει η ζωή μου; Την βλέπω να αλλάζει, αλλά όχι προς το καλύτερο, προς το χειρότερο!
Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή… έτσι λέει ο ποιητής!
Και γιατί να μην τον πιστέψω;

Τρίτη 16 Οκτωβρίου 2012

ΣΟΦΙΑ ΒΟΙΚΟΥ | Πικρό Γλυκό Λεμόνι | Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ



Οι ζωές των ανθρώπων δεν ανασαίνουν μόνες τους. Μπλέκονται με άλλες ζωές και όλες μαζί δημιουργούν μια κοινή ζωή, μια κοινή ιστορία και πορεύονται, ασθμαίνοντας άλλες φορές, γελώντας άλλες φορές, αλλά πάντα δεμένες μεταξύ τους και φτιάχνουν την Ιστορία. Μια ιστορία σαν και αυτή της Σοφίας Βόικου, Πικρό Γλυκό Λεμόνι.
Η συγγραφέας σκαλίζοντας μνήμες από το πλούσιο υλικό της χώρας δίνει ζωή σε μια πολυτάραχη περίοδο της Ιστορίας μας και πλέκει με αριστοτεχνία τις καθημερινές ζωές των ανθρώπων, τους έρωτές τους, τις αγωνίες τους και αναγκάζει τον αναγνώστη να πορευτεί μαζί τους, να τους φιλιώσει όσο μπορεί, να τους κάνει να θυμώσουν, να σκεφτούν και να αναπολήσουν. Ένα αντιπολεμικό έργο είναι το βιβλίο της Σοφίας Βόικου. “Είναι πόλεμος κι ο πόλεμος φέρνει το  θάνατο”, αναφωνεί η Ασημούλα.
Και δεν είναι παράξενο, που διαβάζοντάς το, ήρθε στο μυαλό το “Αποχαιρετισμός στα όπλα” του Χέμινγουεϊ. Το ίδιο άρωμα, η ίδια κρυφή αγωνία για τη ζωή που χάνεται μέσα στη περιδίνηση μιας πολεμικής κατάστασης, στο χάος που βαραίνει πάνω στις ψυχές τους. Μια ακατονόμαστη συμβίωση της ζωής με το θάνατο. Το θάνατο της ίδιας της ζωής, που ενώ υπάρχει μεν, δεν ζει όπως έχει ταχθεί.
Συμπτώσεις, πάμπολλες συμπτώσεις που χαρτογραφούν τα βήματά μας και δεν αφήνουν να βρουν το δρόμο τους στο χαρούμενο πανηγύρι της ζωής. Μια ανεξάντλητη πορεία που συνεχώς επαναλαμβάνεται, πατώντας στα ίδια χνάρια, χωρίς να μπορεί να αφουγκραστεί τις διδαχές της από προηγούμενες ζωές της.
Η ζωή των ηρώων ασφυκτικά δέχεται την επίδραση της κατάστασης του πρώτου παγκόσμιου πολέμου που συνεχίζεται μέχρι και τον δεύτερο παγκόσμιο. Κανείς δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα, να σκεφτεί, να οδηγήσει τα χνάρια του σε αυτά που σκέφτεται, σε αυτά που ποθεί, να απολαύσει τις μικρές χαρές που τελικά είναι μεγάλες και χάνονται.
Οι δρόμοι χωρίζουν, αλλά η γεύση είναι αυτή που κρατά καλά τους δεσμούς που όσο και αν ξεχαστούν ξαναφέρνουν πάλι στη θύμηση τα παλιά. Αλλά ποιο το όφελος, όταν ο χρόνος έχει περάσει και τίποτα δεν μπορεί πια να αλλάξει, να επιστρέψει και να διορθώσει;
Οι ήρωες του μυθιστορήματος μπλέκονται χωρίς να το θέλουν σε ένα μυστικό γαϊτανάκι, έρχονται αντιμέτωποι με αυτά που τους χαράζουν άλλοι και σύμφωνα με τη δύναμη ή την αδυναμία του χαρακτήρα τους πορεύονται και δημιουργούν τη ζωή τους.
Ο Εθνικός Διχασμός επηρεάζει ζωές και αισθήματα. Κυριαρχεί παντού και καταστρέφει, αλλάζει πορείες, όνειρα, ξεχνάει έρωτες, ζωντανεύει καινούριους και στο τέλος αναπολεί. Οι θύμησες επιστρέφουν και οδύρονται πάνω σε ερείπια και καμένες γέφυρες. Ο χρόνος ό,τι γράφει δεν μπορεί να ξαναγράψει, να σβήσει, αφήνει μόνο παρηγοριά, κρυμμένα μυστικά για να μην ταράξει ισορροπίες, να μην κλυδωνίσει εικόνες όμορφα φτιαγμένες.
Ένα δυνατό μυθιστόρημα είναι το Πικρό Γλυκό Λεμόνι. Το γλυκό λεμόνι – η λέξη γλυκό ως ουσιαστικό – είναι το κύριο συστατικό του βιβλίου που συνδέει ζωές, πατρίδες, ξεσηκώνει αναμνήσεις, γεύσεις αναλλοίωτες που κρατούν καλά και ταξιδεύουν χωρίς σύνορα παντού, αναμοχλεύουν γεγονότα, φέρνουν αναμνήσεις, ξυπνούν αισθήματα από το βάθος της καρδιάς! “Λένε πως η ανθρώπινη μνήμη είναι επιλεκτική… Μέχρι τη στιγμή που ένα γλυκό λεμονάκι θα την ξυπνήσει και θα τα θυμηθεί όλα, καλά και κακά, όμορφα κι άσχημα, γλυκά και πικρά…”
Πολεμικές επιχειρήσεις, διπλωματικές διαβουλεύσεις, πολιτικά τερτίπια καταδυναστεύουν ζωές, χαρίζουν απλόχερα δυστυχίες, καημούς, καινούριες ζωές, καταστρέφουν σκέψεις, αλλάζουν πορείες, χαμηλώνουν τα φώτα και ζωντανεύουν καινούρια.
Δυναμικά συγκροτημένοι οι χαρακτήρες της Σοφίας Βόικου ακολουθούν το δικό τους δρόμο ξεχωριστά, αλλά συγχρόνως πορεύονται και με τον αντίποδά τους. Η Ασημούλα στέκεται απέναντι στην Παύλαινα, ο Κωνσταντής απέναντι στον Γιώργη, η Ιστορία απέναντι στη ζωή, ο Βενιζελικοί απέναντι στους βασιλόφρονες. Αντίθετοι χαρακτήρες σκέφτονται, ενεργούν και δημιουργούν αποτέλεσμα.
Η ζωή της Ασημούλας παράλληλη με τη ζωή της Παύλαινας. Αντίθετη η πορεία τους, ίδιο τέλος. Η ζωή του Κωνσταντή αντίθετη με τη ζωή του Γιώργη, αλλόκοτα παράλληλο το τέλος, σε μια “συνεχή σύγκρουση”. Παράλληλη η ζωή των βενιζελικών και των βασιλοφρόνων και συγχρόνως σε μια συνεχή σύγκρουση με όλα τα ολέθρια αποτελέσματα που έζησε αυτή η χώρα, οι ζωές των ανθρώπων της. Η Ελευθερία που “γνώρισε” όλα αυτά και αποφάσισε. Άλλαξε τη ζωή της γιατί ήθελε να την ζήσει.
Οι χαρακτήρες εξελίσσονται, παραδομένοι στη πορεία των γεγονότων ζητώντας δικαίωση, οίκτο, χαμένοι στις αποφάσεις τους, αναζητώντας σε ένα παρελθόν να βρουν δικαιολογίες, να ελαφρύνουν τον πόνο τους, να ζήσουν με ήρεμη ψυχή από εδώ και πέρα. Μόνο που ο χρόνος έφυγε, δεν ξαναγυρίζει, δεν μπορεί και αφήνεται να ζήσει το υπόλοιπό της. Πόσο διαφορετικά θα ήταν, αν αφηνόταν η ζωή να τραγουδήσει τα τραγούδια της που τόσο καλά γνωρίζει;
Το Πικρό Γλυκό Λεμόνι της Σοφίας Βόικου θα μπορούσε να ήταν μια αληθινή ιστορία, γιατί όχι; Υπάρχουν αδιάψευστα στοιχεία και γεγονότα καλά ξεχασμένα που το μαρτυρούν και η Σοφία Βόικου τα έφερε στην επιφάνεια, τα ξέθαψε για να μας βοηθήσει να μην έχουμε επιλεκτική μνήμη. Και μας χάρισε το Πικρό Γλυκό Λεμόνι!

Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Νόμιζα ότι τα είχα αφήσει όλα πίσω μου: τους ανθρώπους που μ’ ανάθρεψαν, τον τόπο όπου γεννήθηκα, το στεφάνι που φόρεσα…
Λένε πως η ανθρώπινη μνήμη είναι επιλεκτική… Μέχρι τη στιγμή που ένα γλυκό λεμονάκι θα την ξυπνήσει και θα τα θυμηθεί όλα…

Λιδωρίκι 1913. Η Ασημούλα κι ο Κωνσταντής παντρεύονται από έρωτα. Η απρόσμενη στρατολόγηση του Κωσταντή θα τον απομακρύνει από τη γυναίκα του και το παιδί που περιμένουν.
1914. Ξεσπάει ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος. Στην Ελλάδα, το μίσος βενιζελικών και βασιλικών κι ο επερχόμενος Εθνικός Διχασμός θα φέρουν μαύρα σύννεφα όχι μόνο στον τόπο αλλά και στη ζωή των δύο νέων.
1916. Έξι χιλιάδες στρατιώτες, ανάμεσά τους κι ο Κωσταντής, μεταφέρονται μυστικά από την Καβάλα στη Γερμανία του Κάιζερ. Μέσα από τις στάχτες του πολέμου, θα γεννηθεί ένας καινούργιος έρωτας.
1944. Το Λιδωρίκι καίγεται. Ένας Γερμανός στρατιώτης θα σώσει από την πύρινη λαίλαπα δύο ψυχές που η ζωή θα φέρει στο δρόμο του μέσα από ένα παράξενο παιχνίδι της μοίρας.
Δύο εποχές, δύο πόλεις σε δύο διαφορετικές χώρες, δύο γυναίκες, μια φοβερή αποκάλυψη…







από τη στήλη "ΒΙΒΛΙΟ" των εφημερίδων
ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ
ΘΑΡΡΟΣ | ΚΟΖΑΝΗ

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ. ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ



Μας έπιασε το Spiegel πάλι στο στόμα του και αυτό δεν μ’ αρέσει καθόλου!
Πώς να το κάνουμε δηλαδή; Μας βγήκε που μας βγήκε το μάτι, μη μας βγει και το όνομα! Αλλιώς είναι η έκφραση αλλά έτσι μάλλον ευσταθεί καλύτερα στην περίπτωσή μας! Ή το ανάποδο; Τελικά ή έτσι ή αλλιώς πάλι …βρεγμένοι είμαστε. Άστα να πάνε!
Γράφει για την …αναζητούμενη διαφάνεια στην Ελλάδα, ορμώμενο από την περιβόητη λίστα της Λαγκάρντ που - εδώ και πόσο καιρό αλήθεια; - τριγυρνούσε σαν φάντασμα από χέρι σε χέρι και από συρτάρι σε συρτάρι χωρίς να ιδρώσει το αυτάκι κανενός! Μάλλον ίδρωσαν πολλά αυτιά και παρέμεινε στο σκοτάδι και στην ανωνυμία!
Απορεί και εξίσταται το περιοδικό πώς μπορεί να γίνεται …φτωχούληδες Έλληνες να έχουν καταθέσεις στην Ελβετία; Εμείς πάντως δεν την έχουμε αυτή την απορία, διότι βλέπουμε τα πράγματα από μέσα. Άλλη απορία έχουμε εμείς και ευτυχώς μας την έλυσε το περιοδικό. Προφανώς δεν υπάρχει πολιτική βούληση για κάτι τέτοιο! Να που την λύσαμε και αυτήν την απορία και μπορούμε να πάμε για ύπνο. Άλλη απορία δεν έχουμε, οπότε ας απολαύσουμε ύπνον ελαφρύ!  
Και συνεχίζοντας το περιοδικό αναφέρει και μερικά παραδειγματάκια, έτσι για να εμπεδώσουμε την κατάσταση σε όσους από εμάς υπάρχουν τίποτα σκοτεινά σημεία για διαλεύκανση. Μη μείνει καμιά απορία!
Έργα στους Ολυμπιακούς αγώνες κόστισαν τρεις φορές πάνω από ό,τι στο Σύδνεϋ! Πριν από τέσσερα χρόνια! Πόσο πια ανεβαίνει κι αυτός ο πληθωρισμός; Ανεξέλεγκτος!  Συνεχίζοντας αναφέρει ότι ο επικεφαλής της ΔΕΗ το πάλαι ποτέ είχε χαρίσει στον εαυτό του ενάμιση εκατομμύριο δραχμές και ο πατήρ Παπανδρέου αντέδρασε λέγοντας, έχουμε συμφωνήσει να κάνουμε από καιρού εις καιρόν δωράκια, αλλά να μην το παρακάνουμε!
Μήπως να σκεφτόμαστε να κατεβούμε στην πολιτική; Αλλά για στάσου. Να το αφήσουμε για αργότερα; Πολύ ψαχούλεμα πέφτει τώρα!
Μήπως δεν είναι σωστό το τάιμινγκ;
Να το αφήσουμε για αργότερα;
  

Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ. ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ



Τελικά, άλλο Ελλάδα, άλλο Έλληνες!
Είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Όμως αν ρίξουμε μια εξόφθαλμη ματιά στο παρελθόν, θα πρέπει να ομολογήσουμε με πάσα ειλικρίνεια ότι αυτόν το διαχωρισμό τον επινοήσαμε, τον αναθρέψαμε εμείς οι ίδιοι. Από τα υπόγεια μέχρι τα ρετιρέ. Σφυρίζαμε κλέφτικα και τότε και τώρα. Με τη μόνη διαφορά ότι τώρα μας κακοφαίνεται διότι το …ξέπλυμα περιδίνησε όλους, αθώους και φταίχτες! Με εξόφθαλμη κατηγοριοποίηση τους αθώους. Όπως γίνεται πάντα, φυσικά!  Εκεί βρίσκεται η μόνη μας διαφορά που οδεύει ολοταχώς προς την κατρακύλα. Διότι αν υπήρχε μια λογική …τιμωρία δεν θα υπήρχαν και οι αντιδράσεις των αθώων μαρτύρων!
Αλλά πόσοι και ποιοι είναι οι αθώοι και ποιοι οι φταίχτες; Εκεί υπάρχει ένα μαύρο σύννεφο που καλύπτει τα πάντα μεταξύ ενός προπετάσματος καπνού και πληθώρα δηλώσεων και ανακοινώσεων που σου φεύγει το τσερβέλο!
Προς το παρόν, όμως, το φλέγον θέμα είναι η διάσωση της χώρας, άσχετα με το τίμημα που καλούνται να πληρώσουν οι νεόπτωχοι, όμως, κάτοικοι της. Διότι η σωτηρία της περνάει αναγκαστικά από τις συμπληγάδες πέτρες που μέχρι τελικής πτώσης αγγίζουν, γρατζουνίζουν, ματώνουν, συνθλίβουν τους νεοέλληνες που πρωτόγνωρα καλούνται να υποστούν τα μύρια όσα!
Φιλιά και αγάπες κατέκλυσαν την ελληνική επικράτεια τις τελευταίες ώρες από τους δικαστές και δανειστές μας, για να ανεβάσουν τάχα την ψυχολογία μας; Να αντέξουμε αυτά που έρχονται; Να υπομένουμε με ανεβασμένη ψυχολογία το πεσμένο ηθικό μας; Να κάνουμε κράτει και να απουσιάσουμε από τις πρεμιέρες των πολιτιστικών μας κέντρων; Όλα στροβιλίζουν και όλα παίζονται! Νυν υπέρ πάντων ο αγών! Αφού είναι να σωθεί η ψωροκώσταινα, ας καεί και το παλιάμπελο!
Παρηγορητική η Αγγέλα, σίγουρος πια ο Βόλφγκανγκ, αισιόδοξη η Κριστίν, τι άλλο πια να θέλουμε; Ένα σπρώξιμο, μια ανάσα, να πιούμε και το τελευταίο ποτήρι! Εμείς! Ποιος άλλος; Να σιγουρευτούμε μόνο να έχουμε τα υπογλώσσια στη τσέπη, - λάθος αυτή είναι τρύπια πλέον, θα τα χάσουμε - πού αλλού να τα βάλουμε; Στο άδειο πορτοφόλι μας; Το αφήσαμε ενέχυρο κι αυτό! Το πιο σίγουρο είναι, δεμένα κόμπο στην άκρη του μαντηλιού μας, όπως παλιά βάζαμε τις οικονομίες μας!
Βρε, πώς αλλάζουν οι καιροί!

ΥΓ. Ντόρος πολύς τελευταία με την κυκλοφορία φωτοτυπημένων βιβλίων αγγλικής γλώσσας. Δύσκολοι οι καιροί, δε λέω! Αλλά ποτέ δεν περίμενα, δικά μου βιβλία αγγλικής γλώσσας να κυκλοφορούν δεμένα σε φωτοτυπίες κάτω από τη μούρη μου! Τουλάχιστον, στείλτε μου ένα συμβολικό ποσό, τιμής ένεκεν. Διότι, το ‘παμε, δύσκολοι καιροί!

Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2012

Κριτική της συγγραφέως Κάκιας Ξύδη για το μυθιστόρημα "Χιλιάδες χρώματα στα μάτια της..."




Χιλιάδες χρώματα στα μάτια της… είναι ο τίτλος του βιβλίου του Βασίλη Μόσχη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Θερμαϊκός. Τίτλος που μου είχε κινήσει το ενδιαφέρον από την πρώτη στιγμή μου τον άκουσα.
Χιλιάδες χρώματα και εικόνες περνάνε από τα μάτια της Μυρσίνης που σώθηκε σαν από θαύμα την ημέρα που καιγόταν η Σμύρνη, αλλά χωρίστηκε από τους γονείς της. Προσπαθεί να απωθήσει τις εικόνες της φρίκης και να κρατήσει ζωντανές τις όμορφες που ξέρει καλά ότι δεν θα επιστρέψουν ποτέ.
Τώρα πια στην Ελλάδα η ζωή βρίσκεται στα χέρια της και μόνο στα δικά της χέρια για να την φτιάξει όπως εκείνη νομίζει. Η πορεία της ζωής της Μυρσίνης μπορεί να παραλληλιστεί με την ίδια την Ελλάδα. Αγάπησε, προδόθηκε, πόνεσε, έζησε την φτώχεια και την εξαθλίωση, τον πλούτο και την χλιδή. Κλήθηκε να πάρει αποφάσεις πολύ σημαντικές. Συνομίλησε πολλές φορές με τον εαυτό της αλλά ποτέ δεν τον πρόδωσε, αφουγκραζόταν την φωνή της καρδιάς της και μέσα από τα διλήμματα πάντα έπαιρνε, κατά την γνώμη μου, τις σωστές αποφάσεις, εκείνες που στο τέλος την δικαίωσαν κιόλας.
Όλα γίνονται για κάποιο λόγο συνηθίζουμε να λέμε. Έτσι κάποιες ιστορίες που μοιάζουν αδιάφορες οδηγούν σε απρόσμενες εξελίξεις . Είναι εκείνες που δεν μας αφήνουν να ξεφύγουμε από τη μοίρα μας και τα λάθη μας.
Κλείνοντας το βιβλίο του Βασίλη Μόσχη έχεις ταξιδέψει σε Σμύρνη, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βόλο, έχεις χορτάσει χρώματα και αρώματα μέσα από τα μάτια της Μυρσίνης και νιώθεις το κοινό περί δικαίου αίσθημα πλήρως ικανοποιημένο.
Η γραφή απλή και ενδοσκοπική, βγάζει στο φως και τις πιο μύχιες σκέψεις μας και μας θυμίζει τον εαυτό μας κάθε φορά που καλούμαστε να πάρουμε σοβαρές αποφάσεις για τη ζωή μας.
Εάν έπρεπε με μια λέξη να χαρακτηρίσω αυτό το βιβλίο αυτή θα ήταν Ψυχογράφημα.

Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2012

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ.ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ



Όλη αυτή η πανσπερμία αντικρουόμενων ειδήσεων τι σκοπό έχει;
Να αυξήσει τη δύναμη μιας βίας που εκφοβίζει και φέρνει σε ένα απόλυτο νιρβάνα κάθε είδους αντίδραση; Την απόλυτη νηνεμία σκέψης και αντίδρασης; Τι άλλο θα μπορούσε να είναι;
Κρυμμένο χρυσάφι περιμένει το φως του ελληνικού ήλιου για να βοηθήσει την ταλαίπωρη τούτη χώρα. Τι περίμενε τόσα χρόνια; Να αποδείξει την ανικανότητα του ελληνικού κράτους να το διαχειριστεί εδώ και δεκαετίες; Ή μήπως θα αποδειχτεί μια καινούρια σαπουνόφουσκα για να συμπληρώσει τη σαπουνόπερα της κάθε είδους διάσωσης της χώρας;
Δεν προλάβαμε να κουνήσουμε το μαντήλι του αποχαιρετισμού στην αγαπημένη μας Αγγέλα και νάσου τα φαντάσματα - πόσο φαντάσματα είναι άραγε; - των εμψυχώσεων της θανατικής μας καταδίκης. Η χώρα είναι ήδη …στα πατώματα. Το θέμα είναι κατά πώς θα εξοκείλει! Εντός ή εκτός ευρωζώνης; Για όσο το δυνατόν λιγότερο επώδυνες παρενέργειες που θα τραυματίσει το υγιές (!) οικονομικό κομμάτι της.
Από αλλού έρχονται τα μαντάτα ότι η Ισπανία βρίσκεται λίγο πριν από το χείλος της καταστροφής για να μηδενιστεί από τους περιώνυμους οίκους αξιολόγησης. Στην Ιταλία μειώθηκαν οι φορολογικοί συντελεστές και δόθηκε μια ανάσα! Η Goldman Sachs κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για περαιτέρω περικοπές στη χώρα μας. Συζητείται νέο κούρεμα για να οδηγηθούμε και πάλι …να σκουπίζουμε τις τρίχες μας από το δάπεδο του μπαρμπέρικου! Οριστική λύση πρέπει να δοθεί μέχρι το τέλος του χρόνου με παραμονή μας στην ευρωζώνη!
Πόσο άραγε θα κρατήσει αυτό το επικίνδυνο παιχνίδι; Διότι δεν μπορεί να είναι τίποτα άλλο παρά ένα παιχνίδι που παίζεται ασυστόλως στις πλάτες και μόνο του πληβειακού πληθυσμού.
Καλές είναι οι μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν και οι οποίες έπρεπε να είχαν γίνει εδώ και δεκαετίες αλλά …να ‘ναι καλά οι απλοχέρηδες! Και όχι μόνο καλές, αλλά άριστες. Γιατί όμως γίνεται εις βάρος πτωχών και αδυνάτων;
Αυτή η μεταρρύθμιση πότε θα επιτευχθεί;

Πέμπτη 11 Οκτωβρίου 2012

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ. ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ



Να μην ξεχνιόμαστε! Να επανέλθουμε στα καθ’ ημάς!
Ήρθε, είδε και απήλθε! Σε γενικές γραμμές υπάρχει μια απορία για το τι ακριβώς έκρυβε ή φανέρωνε αυτή η επίσκεψη, αφού τίποτα δεν είδαμε, τίποτα δεν ακούσαμε.
Θα μου πεις, όσο να ‘ναι, μια συζήτηση την έκαναν, δεν την έκαναν; Δεν μπορεί ένα ταξίδι αστραπή να ήταν μόνο για να δει πού θα κάνει διακοπές του χρόνου; Εδώ εμείς θέλουμε να πάμε διακοπές, λέμε τώρα, και δεν ξέρουμε πού θα μας πάνε. Όπου μας πάνε και όπως κάτσει. Πάμε πρώτα να δούμε το μέρος και μετά κλείνουμε διακοπές; Λέμε τώρα!
Όσο να  ‘ναι μας είδαν και οι απέξω ότι μας συντρέχει και η Αγγέλα, σου λέει κάτι τρέχει, τους συμπονάνε τους Έλληνες, ας αλλάξουμε το κλίμα. Λέμε τώρα!
Θα μπορούσε, στην τελική, να ήταν και λίγο επικοινωνιακή, να έλεγε και κάτι παραπάνω αλλά βράχος η δικιά σου, μετρημένα τα λόγια και προσεκτικά. Μην έχουμε και παρεξηγήσεις αργότερα και τραβιόμαστε. Όχι έτσι το είπες, ναι μεν αλλά, δεν εννοούσα αυτό, σας παρακαλώ πολύ για αλλάξτε τους μεταφραστές σας γιατί δεν τα λένε καλά! Λίγα και μέχρι εκεί. Διότι εσείς ως Έλληνες είστε και λίγο, πώς να το πω, παίρνετε και θάρρος από μόνοι σας. Μην σας δώσουν λίγο περισσότερο αέρα, κάνετε το τόσο τόσο, μετά συγχωρήσεως!
Να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας, αρκετά πράγματα που ζητούνται είναι απαραίτητο να γίνουν. Μεταρρυθμίσεις χρειάζονται διότι ακόμη είμαστε στο στάδιο …της πλάκας με το κοντύλι! Δεν έχει σημασία που είμαστε πλημμυρισμένοι από κομπιούτερ και διαδραστικούς πίνακες, η φιλοσοφία μας είναι ακόμη αλλού. Διότι μπορεί να τα έχουμε αλλά δεν τα χρησιμοποιούμε κατά πώς πρέπει.
Δεν είναι μπιμπελό να τα ξεσκονίζουμε καθημερινά ούτε να τα αλλάζουμε θέση κατά πως επιτάσσει το φενγκ σούι! Ούτε να βάζουμε σεμεδάκια της γιαγιάς πάνω τους για να δημιουργήσουμε εικαστικά δρώμενα παλαιοπωλείου!
Ξεφύγαμε του θέματος και πρέπει να επανέλθουμε. Διότι κωλυσιεργούμε και ασχολούμαστε με το πούντο πούντο το δαχτυλίδι, νάτο νάτο το έχω εγώ! Αλλά δυστυχώς όλοι το είδαν αλλά κανείς δεν το έχει. Όλοι το θαύμασαν αλλά κανείς δεν ξέρει τίποτα! Χώρια που φωνασκούν ότι μπορεί και να μην είναι γνήσιο.
Ε, τότε ας παίξουμε την τυφλόμυγα!
Ένα μαντήλι, βρε παιδιά!

Τετάρτη 10 Οκτωβρίου 2012

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ. ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ



Φωνές, πολλές φωνές, αμέτρητες φωνές!
Από τη μια. Από την άλλη, φωνή βοώντος εν τη ερήμω!
Πουθενά δεν υπάρχουν ιδρωμένα αυτιά, όλα καθαρά, πεντακάθαρα ατενίζουν ένα λαμπρό φθινοπωρινό ήλιο που καλά κάνει και κρατεί. Αδυνατούμε να κατανοήσουμε ότι όλα είναι μια γευστική πανδαισία που επιβάλλεται αφιλοκερδώς στο κουρασμένο μας μυαλό. Που ακολουθεί την πεπατημένη οδό, σύμφωνα με τα διατεταγμένα. Απλώς, θα μείνει μια απρόσμενη κούραση και ένα συνεχές ντελίριο συναντήσεων γνωστών και αγνώστων να περιφέρονται και να ομιλούν επί παντός επιστητού.
Το θέμα δεν είναι να περιφερόμαστε ως πλανόδιος επαρχιακός θίασος του περασμένου αιώνα αλλά να αποκτήσουμε δική μας ανεξάρτητη και οικονομικά εύρωστη θεατρική αίθουσα. Το οποίον φαίνεται αδύνατον και γεωμετρικά απραγματοποίητο.
Δεν υπάρχει σαφής εικόνα ότι η χώρα οδεύει ολοταχώς και αισίως στον ίσιο δρόμο. Λικνίζεται, όπως είθισται, έμπροσθεν υποψηφίων ενδιαφερομένων για να γαληνέψει τη ψυχή της. Κάτι που έχει μάθει καλά εδώ και ατελεύτητες δεκαετίες και επαναλαμβάνει αφειδώς και με πλήρη ειλικρίνεια. Μόνοι μας, όχι!
Στοιχειοθετώντας τις αποκαλύψεις, που κατά τίνα μαγικό και πάλι τρόπο βρίσκουν το φως της ημέρας σποραδικώς, τους τελευταίους μήνες αλλά και τους προηγούμενους μήνες και γιατί όχι και χρόνια, διακρίνουμε ότι η κάθε ανακάλυψη-αποκάλυψη πάει πακέτο και με μια χελωνίστικη βραδυπορία διαλεύκανσης. Εν μέρει υπάρχει και ένα δίκιο. Διότι δεν είναι πλέον της μόδας το πάλαι ποτέ απορρυπαντικό ROL που έκανε τα λευκά λευκότερα!
Και γίνεται ένα πατιρντί, πατείς με πατώ σε και όπου φύγει φύγει. Διότι την πληρώνουν πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι. Ενώ οι απαράλλακτα αντίθετοι ζουν και τον κόσμο κυριεύουν.  Προφανώς δεν το έχουμε πάρει είδηση ότι δεν θέλουμε να κυβερνηθούμε κατά πως πρέπει. Θέλουμε να ακολουθήσουμε τη δική μας πεπατημένη που μας αρέσει, μας ταιριάζει, μας βολεύει.
Ήρθε και η Αγγέλα! Και τι έγινε; Μηδέν από μηδέν, μηδέν!
Και επισήμως, συνεχίζουμε να είμαστε ευρωπαϊκή χώρα. Στα χαρτιά!
Διότι μια χώρα με κατοίκους που έχουν χαρακτηριστικά άλλης χώρας, δε λέει!
Μαύρισε πια και το μάτι μας!

Παρασκευή 5 Οκτωβρίου 2012

ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ! Ο Βασίλης Μόσχης στην εφημ. ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ



Περιττό να συζητήσουμε ότι ζούμε σε μια υπέροχη χώρα!
Όλα δουλεύουν ρολόι! Τικ, τακ, τικ, τακ, και ο χρόνος προχωράει, δεν χάνει καθόλου, ούτε μπρος ούτε πίσω. Αυτά είναι, φαντάσου δηλαδή να έχανε και να πήγαινε πότε πίσω και πότε μπρος. Θα είχαμε χάσει τον μπούσουλα. Ενώ τώρα όλα μια χαρά, τρέχει ο χρόνος και τρέχουμε και εμείς από πίσω. Αρμονικά και ειρηνικά. Διότι το περπάτημα κάνει καλό. Και όχι το απλό, σαν να πηγαίνουμε άσκοπα κάπου. Σα να σουλατσάρουμε άσκοπα. Όχι τέτοια. Περπάτημα γρήγορο και έντονο όπως τα δευτερόλεπτα και τα λεπτά ενός ρολογιού. Όλα βαίνουν καλώς!
Το θέμα είναι ότι μόνο τα ρολόγια βαίνουν καλώς, και μόνο αυτά. Διότι έχουν μπαταρίες και μέχρι να ξεφορτίσουν, τι άλλο μπορούν να κάνουν; Να προχωρούν τους δείκτες και να δείχνουν ώρες και ημέρες. Αυτά τα μονότονα. Και εμείς από πίσω, παρέα, να τα συνοδεύουμε για να δούμε τι άλλο μπορεί να κάνουν. Τα ρολόγια, όχι εμείς, ούτε κανένας άλλος.
Άντε και καμιά φορά να χτυπάει κανένα ξυπνητήρι που και που, για να ξυπνούν τα αίματα. Δεν ζούμε λοιπόν σε μια υπέροχη χώρα; Σε αυτό το απέραντο λιβάδι που μόνο συγκινήσεις μπορεί και προσφέρει; Με τι καρδιά να την αποχωριστείς; Πόσο αχάριστοι πια μπορεί να είμαστε;
Πώς να ξεχάσουμε τόσα και τόσα ευτυχή και περισπούδαστα επιτεύγματα που έχουν συντελεστεί τις τελευταίες δεκαετίες, χωρίς να αναφερθούμε ουδόλως στο μακρινό παρελθόν διότι εκείνα ήταν απλώς φαντάσματα μπροστά σε όλα αυτά τα θαυμαστά και φιλοσοφικά που διεξάγονται ενώπιον της αφελούς μας πλέον ηλιθιότητας.
Γιατί να μην καμαρώνουμε για το …φιδάκι ο Διαμαντής που κρυφοπαίζει μαζί μας και μας κάνει νάζια και βγαίνει μια από εδώ και μια από εκεί; Από αυτόν βγήκε και το περιβόητο και περιλάλητο επιτραπέζιο παιχνίδι το φιδάκι. Και μια πας από εκεί, την άλλη ανεβαίνεις πιο πάνω, μετά πας στον παραδίπλα, μετά στον επόμενο, αλλά αργείς να φτάσεις στο τέλος. Ο χρόνος να περνάει στο ρολόι και εμείς καλά να βρισκόμαστε!
Τι καλά και υπέροχα! Πόσο καλά περνάμε! Πόσο χαρούμενοι μπορεί να είμαστε! Πόσο παιχνιδιάρα είναι αυτή η χώρα! Πόσο μας επεξεργάζονται ακόμη;
Θα σας μειδιάσω και δεν το θέλω! 

Δευτέρα 1 Οκτωβρίου 2012

Ο Βασίλης Μόσχης γράφει για το μυθιστόρημα "Σε ελεύθερη πτώση" της Κάκιας Ξύδη


Παρουσίαση  “Σε Ελεύθερη Πτώση” της Κάκιας Ξύδη εκδόσεις Οσελότος
28/09/2012 Λάρισα
29/09/2012 Θεσσαλονίκη

Εκεί ο χρόνος είχε σταματήσει. Ο μικρόκοσμος του καθενός γινόταν ένα τεράστιο πρόβλημα...
Δανείζομαι τα πρώτα λόγια της συγγραφέως, έτσι ξεκινά το μυθιστόρημά της. Κάθε μικρόκοσμος έχει το δικό του χρόνο και τον χρησιμοποιεί κατά πως εκείνος θέλει. Είναι εκείνες οι μικρές λεπτομέρειες που φαίνονται γνωστές, οικείες, ασήμαντες, αλλά δημιουργούν τα δικά τους στεγανά και μας ακολουθούν, άλλοτε κατά πόδας, άλλοτε σκαρφαλώνουν πάνω μας και ταλαιπωρούν τις ανάσες μας. Και φυγαδεύουν όνειρα, ελπίδες, στοχασμούς και ανεκπλήρωτες ευχές.
Όλα αυτά ακολούθησε και η συγγραφέας Κάκια Ξύδη και περπάτησε μαζί τους, γεύτηκε τις αισθήσεις τους, ξενύχτησε μαζί τους, βασανίστηκε μέρες ολόκληρες, μήνες, χρόνια και μας προσφέρει ανεμπόδιστα αυτά που προσπαθούμε να αγνοήσουμε στην καθημερινή μας ζωή.
Αναμοχλεύει το χρόνο, θυμάται  τα παλιά και μας οδηγεί πίσω σε μια συναρπαστική επιστροφή και πάλι από την αρχή, στο σήμερα και πάλι πίσω. Όλη η ζωή της ηρωίδας ένα γοητευτικό ταξίδι που πηγαινοέρχεται πάνω στις ράγες των αναμνήσεων της, μέχρι το σήμερα. Η συγγραφέας δεν χρησιμοποιεί τη γραμμική αφήγηση, η χρήση αναχρονιών κάνει ελκυστική τη γραφή προσθέτοντας νέα στοιχεία  στην ιστορία κάθε φορά, συμπληρώνοντάς την, κομμάτι κομμάτι το παζλ για την τελική εικόνα.
Η ηρωίδα της, η Βασιλική, γεννήθηκε και μεγάλωσε σε ένα χωριό στη νότια Πελοπόννησο  δίπλα στον άγριο Ταΰγετο. Σε μια ελληνική οικογένεια της επαρχίας με όλα τα εθιμικά οικογενειακά συμπλέγματα που κατέτρεχαν για γενιές τους ανθρώπους της.
Αποκλεισμένα όνειρα, αδύναμες αντιστάσεις και ο χρόνος κυλάει και φεύγει και παίρνει μαζί του ό,τι μπορεί χωρίς να το επιστρέψει. Δεν μπορεί εξ άλλου. Ο χρόνος είναι αμείλικτος, αδυσώπητος και σκληρός. Χαρίζει ρυτίδες, σκληραίνει καρδιές, αποζητά μια ασυνείδητη εκδίκηση, όχι όπως την ξέρουμε, αλλά, γιατί εγώ όχι και εσύ ναι; Εγώ ατύχησα, έχασα τα όνειρά μου, έτσι το ήθελε ο δικός μου χρόνος, ο πόλεμος έφερε τα πάνω κάτω και γκρέμισε αυτό που ονειρεύτηκα. Ήταν η στιγμή που ανακάλυψε το μυστικό της μητέρας της.
Από την άλλη, η εκδίκηση μεταφράζεται σε μια σκληρή αγάπη που δεν μπορεί να βρει τη λογική της σειρά και έτσι η μητέρα της ηρωίδας μας της απαγορεύει να λειτουργεί και να ζει όπως τα άλλα παιδιά της γειτονιάς, όπως τα αδέρφια της.
Η Βασιλική, μεγαλώνει, ζητά να σπουδάσει, να γίνει φοιτήτρια, να κάνει την απόδρασή της και να ξεφύγει και το καταφέρνει. Ερωτεύεται και προσπαθεί να ζήσει το όνειρό της μέσα από τις σχέσεις της. Αλλά μπλέκει σε ένα γαϊτανάκι ανεκπλήρωτων σχέσεων που τροφοδοτούν και προετοιμάζουν σιγά σιγά την ελεύθερή της πτώση. Αποδεικνύεται ότι οι έρωτες της και σαν φοιτήτρια αλλά και σαν δικαστικός πλέον, οι άντρες της ζωή της, δεν ήταν αυτό που αποζητούσε. Η ειλικρίνεια των σχέσεων ανύπαρκτη. Οι άλλοι τα κατάφεραν καλύτερα. Η φίλη της, τα αδέρφια της, αποδείχτηκαν τολμηροί, απαγκιστρώθηκαν από τη μοίρα τους, και την κατεύθυναν αυτοί. Για τη Βασιλική όμως το μονοπάτι της ζωής ήταν σκοτεινό, και έτσι το ακολούθησε, μέχρι τη στιγμή που άρχισε η αντίστροφη μέτρηση, αλλά εκεί κοντά στο χείλος του γκρεμού δεν έκανε ένα βήμα μπροστά αλλά ένα βήμα πίσω, που την οδήγησε στη σωτηρία. Και έγινε η μεγάλη ανατροπή για να κερδίσει.
Η Κάκια Ξύδη φώτισε όλες τις πλευρές, εισέβαλε ορμητικά στις σκέψεις της και μας οδήγησε στον κόσμο της, πόνεσε μαζί της, το ίδιο και εμείς σαν αναγνώστες, και μας χάρισε τη ζωή της ηρωίδας της. Παρατηρεί τον γύρω κόσμο της Βασιλικής και αφουγκράζεται  τους πόνους, τις ελπίδες της, τις επιλογές της.
Είναι η μοίρα που ακολουθεί κάθε άνθρωπο και κατευθύνει τον καθένα στη δική του πορεία; Μαζί μεγάλωσαν η Τασία και η Βασιλική. Φίλες και συμμαθήτριες. Η Τασία ευτύχισε να δραπετεύσει από το δικό της δυστυχισμένο περιβάλλον. Ευτυχείς οι κατοπινές επιλογές της Τασίας, ακολούθησε το δικό της μονοπάτι από τις συμπτώσεις της ζωής της και κατάφερε να βγει στο ξέφωτο το δικό της, σε αντίθεση με τη Βασιλική. Τόλμησε και η ίδια με αρωγό τη μητέρα της που ήταν τελείως διαφορετική από τη μητέρα της Βασιλικής. Ένα συνεχές το τι θα πει ο κόσμος ήταν η φυλακή της Βασιλικής περιορίζοντας τα θέλω της, τη ζωή της τα όνειρά της. Και έτσι μεγάλωσε και πορεύτηκε μέχρι τη στιγμή που θα σπάσουν οι δεσμοί και θα φύγει στην Αθήνα.
Διαφορετικά μεγάλωσε ο Λεωνίδας, που, αντίθετα, λάμβανε το μεγαλύτερο μερτικό της έννοιας της μητέρας τους, αλλά αντιστάθηκε και δραπέτευσε από την ίδια φυλακή. Φυλακισμένος κι αυτός, περικυκλωμένος από την υπέρμετρη αγάπη της μητέρας του. Αλλά και ο Πάνος ανακάλυψε το δικό του δρόμο και ακολούθησε και αυτός.
Μια μάνα τρία παιδιά. Διαφορετικές δόσεις αγάπης και φροντίδας, επηρεασμένη από τις δικές της ανασφάλειες. Άραγε ποιος είναι ο σωστός τρόπος; Κανείς δεν γεννιέται γονιός. Πορεύεται κατά πως μεγάλωσε και αυτός, προσαρμόζει σύμφωνα με τα δικά του μέτρα αυτά που γεύτηκε και αυτά που έζησε. Υπάρχει τρόπος να ανακαλύψει τα δικά του λάθη, τις δικές του ελλείψεις πριν είναι αργά;
Τι να αποζητά η οπτασία του μικρού κοριτσιού σε ένα θάλαμο νοσοκομείου; Είναι η αρχή μιας καινούριας ζωής στο θολωμένο μυαλό της άρρωστης μητέρας; Βλέπει τον εαυτό της ή είναι η απόκρυφη σκέψη για τα χρόνια που πέρασαν; Η ενδόμυχη σκέψη για τη συνέχεια της κόρης της; Η ώριμη σκέψη, που τώρα αν ξεκινούσε από την αρχή, ίσως άλλαζε πολλά; Πόσο βαθιά να σκαλίσει κανείς το άπειρο ενός σκοτεινού τούνελ του μυαλού;
Είναι η δυνατή επιθυμία της ηρωίδας μας να αποκτήσει το δικό της κοριτσάκι που τελικά το είδε από το παράθυρο να έρχεται κρατώντας από το χέρι το Λεωνίδα τον αδερφό της; Είναι αυτό το κοριτσάκι που βοήθησε τη Βασιλική να κάνει μια καινούρια αρχή, να ανοίξει και πάλι τα φτερά της. Γιατί, τι άλλο θα μπορούσε να είναι η ζωή; Ένα σκαμπανέβασμα που τη μια, δίνει λύπες και μετά μετανιωμένη, κουρασμένη πια, χαρίζει χαρές και χαμόγελα!
Ένα ταξίδι μακρινό η ζωή της Βασιλικής, ανάκατα χυμένα τα βήματά της σε δρόμους και μονοπάτια που την μπέρδευαν όλο και περισσότερο. Αναζητούσε να βρει τον εαυτό της, να ξεδιαλύνει τη σκέψη της μάνας της, που κυριαρχούσε σε κάθε δική της σκέψη, σε κάθε κίνησή της, σε κάθε δική της απόφαση.
Και όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και η μητέρα της αδύναμη και ανήμπορη σε ένα κρεβάτι νοσοκομείου, η Βασιλική ξετυλίγει το κουβάρι των αναμνήσεών της, θυμάται, στοχάζεται, τα βάζει κάτω, τα ζυγιάζει και προσπαθεί να τα μετρήσει, να τα υπολογίσει. Τι να σημαίνουν τα δάκρυα της μητέρα της που δραπέτευαν κρυφά από τα κλειστά της βλέφαρα όταν η κόρη της, μπροστά στο κουρασμένο της μυαλό, είχε ανακαλύψει την κρυφή και ξεχασμένη αλληλογραφία της, που βαθιά κρυμμένα, κρατούσε εδώ και δεκαετίες για τον νεανικό της έρωτα; Πόσο οι αναμνήσεις κρατούσαν τη δύναμή τους σε ένα θολωμένο μυαλό και κατάφεραν να ζουν ακόμη και τώρα; Πόσο δυνατά ήταν τα μάτια της ψυχής της για να αντιληφθεί ότι η κόρη της ανακάλυψε το μικρό της ερωτικό μυστικό. Ήταν δάκρυα νοσταλγίας για έναν πια χαμένο έρωτα, μια στιγμή στην αιωνιότητα που ποτέ δεν είχε ξεχάσει; Δάκρυα που απεγνωσμένα ζητούσαν δικαίωση; Τι από όλα αυτά;  Ήταν δάκρυα συγγνώμης για τα λάθη που ίσως αναγνώριζε τώρα, αλλά ήταν πλέον αργά;
Σε κάθε γωνιά, στη ζωή της Βασιλικής μια μικρή θύελλα, ένας ανεμοστρόβιλος που την ζάλιζε και δεν την οδηγούσε πουθενά. Έχανε κάθε φορά το δρόμο της. Προσπαθούσε να χαρίσει συναισθήματα, να χαμογελάσει, να τραγουδήσει τη ζωή, αλλά της ήταν δύσκολο, μέχρι που τα κατάφερε. Μέσα στην οικογένειά της κανείς δεν άνοιγε απλόχερα την καρδιά του. Οι στιγμές ακολουθούσαν ανύπαρκτες επαφές και οι δρόμοι ήταν κλειστοί.
Όταν πια χάθηκαν όλες οι ρίζες, και η καταστροφή στεκόταν απειλητικά επικίνδυνη, ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση. Ο δρόμοι άρχισαν να ενώνονται, οι επαφές να γίνονται συγκεκριμένες, η ανθρώπινη σχέση να παίρνει ένα ροδαλό χρώμα από το οξυγόνο που απλόχερα της δινόταν.
Η συγγραφέας Κάκια Ξύδη περιπλανήθηκε σε μια κλασική ελληνική οικογένεια και έζησε μαζί της κατά τη διάρκεια της συγγραφής του έργου της. Μια μητέρα που καταδυνάστευε την κόρη της, χάριζε απλόχερα την αγάπη της στο γιο της Λεωνίδα, περιόριζε τον Πάνο στη μοναχικότητά του.
Το κυρίαρχο πρόσωπο σε όλη την ιστορία είναι η Βασιλική. Όλα τα υπόλοιπα πρόσωπα του έργου συνδέονται μαζί της αλλά και δημιουργούν ξέχωρα τον δικό τους μικρόκοσμο. Η φίλη της η Τασία από μικρά παιδιά μαζί, αλλά και μετά από χρόνια επιστρέφει για να την συντρέξει. Τα αδέρφια της, άντρες πια, έχουν δημιουργήσει τις δικές τους ρίζες. Οι άντρες της ζωής της που την στιγματίζουν και στο τέλος αποσύρονται για διαφορετικούς λόγους ο καθένας. Μεγαλωμένη σε έναν αυστηρό για αυτήν περιβάλλον, σχηματίζει μια προσωπικότητα,  που κουβαλά αγκομαχώντας, όλα τα λάθη της δημιουργίας της.  Ακολουθεί τις ηθικές υποχρεώσεις που απορρέουν από το στεγανό περιβάλλον μιας τυπικής οικογένειας στον περιοριστικό μικρόκοσμο της επαρχίας. Πλήθος οι περιορισμοί και οι υποχρεώσεις για αυτήν. Υπόσχεται στον πατέρα ότι θα αναλάβει να φροντίζει την μητέρα τους. Μόνη της, τα αδέρφια της έχουν χαράξει το δικό τους δρόμο, συνεχίζοντας να γεύεται την πορεία της μοίρας της.
Η γλώσσα του κειμένου αφουγκράζεται ποιητικά τα συναισθήματα της κεντρικής ηρωίδας ακουμπώντας τις πιο ευαίσθητες χορδές της. Η Βασιλική δεν εντυπωσιάζει με τη δύναμη του χαρακτήρα της. Αντίθετα είναι συμπαθητικά αναγνωρίσιμη και εντυπωσιάζει με την αδυναμία του χαρακτήρα της.
Και φυσικά, πολλοί από εμάς θα αναγνωρίσουμε οικείες καταστάσεις, γνώριμα συναισθήματα και εκτυφλωτικά φωτεινές γωνιές της δικής μας ζωής!
Η ζωή της Βασιλικής είναι οι δικές μας ζωές που η συγγραφέας ψηλάφισε στα βήματα των ηρώων της, ένιωσε τις σκέψεις τους, τις αγωνίες τους, τα όνειρά τους. Και όλα αυτά δικά μας, όλων μας! Μας τα έδωσε με τη γραφή της! Για να τα ξαναθυμηθούμε και να αλλάξουμε…
Κάκια, σε ευχαριστούμε! 
                                    Από την παρουσίαση στη Θεσσαλονίκη! 
Σοφία Βόικου, Κάκια Ξύδη, Βασίλης Μόσχης

 Από την παρουσίαση στη Λάρισα! 
Βασίλης Μόσχης, Γιώτα Φώτου, Κάκια Ξύδη, Κασσιανή Νατσιούλη